Hassanali Nanji Balolia

Partners

Nurbanu Balolia 1926–1979

Children

Anil Balolia 1947

આ વાર્તાના ગુજરાતી અનુવાદ વાંચવા માટે નીચે સ્ક્રોલ કરો'

Amongst the many lessons that you can take from the exemplary life of Hassanali Bhai Nanji Balolia, the most striking is that of the power of education to create life opportunities - in his case, to open doors on three continents and over a life span of 90 years! That is - how a high school diploma in 1938 from a small Kathiawadi school could, in 2013 empower a Canadian senior citizen to fight age-depression by engaging in E-trade (Internet Stock trading)!

Hassanali Bhai grew up in a village near Dhandhuka Gujarat- a village so small that it was simply called "Paschim" meaning “ the West”. His father like many Khojas in Kathiawad at that time had a small Grocery & Provisions shop making barely enough to beat starvation. At aged 13, he lost his mother and was not able attend the funeral as he was at a boarding school in Botad Gujarat. One of the four (out of seven) surviving siblings, Hassanali Bhai committed himself to his education in spite his circumstances. On borrowed funds, he completed high school and qualified for university entry. But instead he was compelled to leverage his high school diploma to secure a relatively good job as a superintendent of a local boarding school. In order to be able to support his father and other siblings, he could afford only one meal a day and it was that hardy period of his life that made Hassanali Bhai determined to plan an escape out of the poverty in his life.

And he had to fight hard for his future. When his father made a verbal promise into an arranged marriage, (he was a tall handsome young man), Hassanalibhai refused to comply and he was forced to pay a "dun" fine/ penalty to the local Khoja Ismaili Council. To avoid another embarrassment, when he saw a job advertisement by the Bombay Council, he accepted a clerical position with the Khoja Ismaili Council in the faraway Zanzibar.

Hassanalibhai Balolia was willing to cross the "Kaala Paani"- "Dark Waters" as the Indian Ocean was called by the Gujaratis by himself in order to secure his future. This spirit was echoed by the Khojas, who crossed the Atlantic Ocean half a century later.

In East Africa, he found several opportunities to better himself. A clerical position with a business group was followed by a clerkship in Mombasa, Kenya with a Registered Accountant leading to a bold decision. Hassanalibhai was going to qualify as an registered Accountant himself and to do so, he was prepared to return to India to get the certification. So he went to Bombay (Bombay) to study, gave his exams and returned to Mombasa to open his own Certified Accountant’s practice.

Professionally, Hassanalibhai Balolia was known as a straight shooter. When asked for his opinion on any business venture, even at the risk of annoying his entrepreneurial clients, he would be very frank and frequently advised against the project. After being repeatedly right, he earned a reputation as a worthy advisor to many local large business families. In his accounting practise, he was known for his meticulous workmanship and because of his great knowledge, he was persuaded to open an accounting school in Mombasa.

One time, when he provided a positive valuation for a dry-cleaning business, his client, Amir Somji, of the well-known Somji Khakhuani family insisted that Hassanalibhai become his partner. So after 25 years, Hassanali Balolia came to a full circle - becoming a Vyapari businessman just like his father. Another time, a pair of partners were in dispute and as a compromise, they asked him to lease their property. And so he now completed an even a bigger circle becoming a land-owning farmer much like his ancestors in Kathiawad.

Hassanalibhai remained loyal to his siblings in Kathiawad. He arranged immigration for his brother and father to East Africa even though his father preferred India. Eventually his father returned home to India. He paid for his sister’s weddings and even bought her an apartment in Pakistan when she became a widow.

Left to Right: Anil Balolia, Gulshan Ibrahim Balolia, Yasmin Rayani,Ibrahim Nanji Balolia, Nanji Balolia, Hassanali Nanji Balolia, Akber Hassanali Balolia, Shiraz Hassanali Balolia, Mrs. Nurbanu Hassanali Balolia

ડાબેથી જમણે" ': અનિલ બાલોલિયા, ગુલશન ઇબ્રાહિમ બાલોલિયા, યાસ્મિન રાયની, ઇબ્રાહિમ નાનજી બાલોલિયા, નાનજી બાલોલિયા, હસનઅલીભાઈ નાનજી બાલોલિયા, અકબર હસનઅલીભાઈ બાલોલિયા, શિરાઝ હસનઅલીભાઈ બાલોલિયા, શ્રીમતી નૂરબાનુ હસનઅલીભાઈ બાલોલિયા

He married a local girl Nurbanu Velji Kassam from Mwanza and together, they had four children - three boys and one girl. Naturally, Hassanalibhai was a strong advocate of education - when the opportunity arose, he sent all his adult children to Europe for their further education and being a progressive man of his time, he also sent his daughter, Yasmin to the UK for further studies.

An early picture of the Hassanali Nanji Balolia Family in Mombasa.

મોમ્બાસામાં હસનઅલીભાઈ નાનજી બાલોલિયા કૌટુંબિકની પ્રારંભિક ચિત્ર.

Always a sportsman, since an accident prevented him from playing tennis, Hassanalibhai picked up a lifelong hobby of swimming which he participated in, in Canada until he was 80.

Amir Somji, his business partner introduced him to the Nairobi Stock Exchange. Hassanalibhai methodically made a check-list of the 60 listed companies and then proceeded to make a small fortune for himself on the stock markets. Since then he never looked back. – at aged 90, Hassanalibhai Balolia was still trading out of his nursing home a few weeks before his death. In fact, he was so passionate and knowledgeable about stocks and shares, he trained two generations of Balolias' on the difficult science of stock and share valuation etc.

Back in the 1970’s, when he saw an opportunity for his family in Canada, he sent his son, Anil Balolia to Vancouver and then followed him with the family as a business immigrants. They opened two dry-cleaning stores, which ultimately grew to 10 branches. Ever a prudent person, Hassanalibhai maintained his outside personal job as an accountant for the first 8 months, as well as growing his own business.

Later on, he invested in a small machine tools business, which has grown under his son’s & grandson’s stewardship to a import dealership with 10 outlets across Canada. Hassanalibhai was an active partner with his son until the age of 80 when he sold his shares to his son.

To all with whom that he was in contact with, Hassanalibhai Nanji Balolia came across as a seasoned individual who listened carefully before rendering an opinion. His style was to show a countenance of intense interest in what was being said to him. – This then allowed him to focus on formulating his response, which was always measured and empathetic but also firm like a school master. Hassanali Bhai had never actually taught in a formal setting. In his presence, most people found themselves discussing their issues freely - he would show no strong emotion - just a curiosity that was refreshing from an 80 + person.

Like most strong personalities, Hassanali Bhai became depressed when age slowed him down. But his self-determination was amazing - once, when he fell due to a blood–clot and his daughter could not lift him, he asked for pillows on which he slided himself to a sofa and then used the strength of his own good arms to lift himself up to sit on the sofa – a remarkable feat as he was then in his 80’s.

To escape his age related depression, he decided to be with his son Anil in Toronto. – a chartered private medivac plane was arranged for him to be transported to Toronto and sure enough that perked him up for another couple of years.

He died at a private Toronto nursing home surrounded by close family and in front of a large computer screen on his desk. A testimony to his ageless thirst for knowledge and creativity.

Hassanali Bhai's life is a storybook example of the Khoja entrepreneurial spirit. – To escape poverty, he left his familiar Kathiawad for the strange lands of East Africa and then for the sake of his family, to the greener pastures of the frontier-land of Canada.

His life experiences in old age is a testament to the strength of the spirit over the failings of the body.

At Khojawiki. we salute Hassanalibhai Nanji Balolia - a life lived fully & honourably, indeed.

I. I. Dewji /June 2019

હસનઅલીભાઈ નાનજી બાલોલિયાના અનુકરણીય જીવનમાંથી તમે જે ઘણા પાઠ લઈ શકો છો તે પૈકી, જીવનની તકો ઊભી કરવા માટે શિક્ષણની શક્તિ સૌથી મહત્ત્વની છે - તેના કિસ્સામાં, ત્રણ ખંડો પર દરવાજા ખોલવા અને 90 વર્ષ સુધીના જીવનકાળમાં! એટલે કે - નાની કાઠિયાવાડી શાળામાંથી ૧૯૩૮ માં હાઇસ્કૂલ ડિપ્લોમા કેવી રીતે કેનેડિયન સિનિયર નાગરિકને ઇ-ટ્રેડ (ઇન્ટરનેટ સ્ટોક ટ્રેડિંગ) માં જોડીને વય-ડિપ્રેશન સામે લડવાની શક્તિ આપી શકે છે!

હસનઅલીભાઈ ધંધુકા ગુજરાત નજીકના એક ગામમાં ઉછર્યા હતા - એ ગામ નાનું હતું કે તેને ફક્ત "પશ્ચિમ" કહેવામાં આવતું હતું. તેમના પિતા કાઠિયાવાડના ઘણાં ખોજા જેવા હતા, જે ભૂખમરાને હરાવવા માટે પૂરતા પ્રમાણમાં એક કરિયાણાની અને જોગવાઈની દુકાન હતી. ૧૩ વર્ષની ઉંમરે, તેણે તેની માતા ગુમાવી અને અંતિમવિધિમાં ભાગ લઈ શક્યા ન હતા કારણ કે તે બોટાદના બોર્ડિંગ સ્કૂલમાં હતા. સાતમાંથી ચાર જીવંત ભાઈબહેનો પૈકીના એક, હસનઅલીભાઈએ તેમના સંજોગો હોવા છતાં પોતાના શિક્ષણામાં પોતાને પ્રતિબદ્ધ પોતાના, ઋણ ભંડોળ પર, તેમણે ઉચ્ચ શાળા પૂર્ણ કરી અને યુનિવર્સિટી પ્રવેશ માટે લાયક થયા. પરંતુ તેના સ્થાને સ્થાનિક બોર્ડિંગ સ્કૂલના સુપ્રિન્ટેન્ડન્ટ તરીકે પ્રમાણમાં સારી નોકરી મેળવવા માટે તેણે હાઇ સ્કૂલ ડિપ્લોમાનો લાભ લેવા માટે ફરજ પાડવામાં આવી હતી. તેમના પિતા અને અન્ય ભાઈબહેનોને ટેકો આપવા માટે, તે એક દિવસ ફક્ત એક જ ભોજનનો ખર્ચ કરી શકતા હતા અને તે તેમના જીવનનો તે કઠોર સમય હતો જેના કારણે હસનઅલીભાઈએ તેમના જીવનની ગરીબીમાંથી છટકી જવાની યોજના ઘડી હતી.

અને તેણે તેના ભવિષ્ય માટે સખત લડત કરવી પડી હતી. જ્યારે તેમના પિતાએ હસન અલી ભાઈના લગ્નનું આયોજન કર્યું હતું, ત્યારે ગોઠવાયેલા લગ્નનું હસનઅલીભાઈએ પાલન કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો (તેઓ એક આકર્ષક, અસરકારક, ઉલ્લેખનીય, નોંધપાત્ર જુવાન પુરુષ હતા), અને તેને સ્થાનિક ખોજા ઇસ્માઇલી કાઉન્સિલને "ડન" (દંડ) ચૂકવવાની ફરજ પડી હતી. મુંબઈ કાઉન્સિલ દ્વારા નોકરીની જાહેરાત જોતા તેણે અન્ય શરમજનક અવગણના માટે, દૂર ઝાંઝિબારમાં ખોજા ઈસ્માઇલી કાઉન્સિલ સાથે કલેરિકેલ પોઝિશન સ્વીકારી (કારકુનું પદસ્થાન સ્વીકાર્યું).

હસનઅલીભાઈ બાલોલિયા તેના ભવિષ્યને સુરક્ષિત કરવા માટે "કાળા પાણી" - "ડાર્ક વોટર" ને પાર કરવા તૈયાર હતા, એકલા ગુજરાતીઓ જ હિન્દી મહાસાગરને કાળા પાણી કહેતા. આ ભાવનાથી ખોજા લોકોએ અડધી સદી પછી એટલાન્ટિક મહાસાગરને પાર કર્યો હતો.

પૂર્વ આફ્રિકામાં, તેણે પોતાને વધુ સારા બનાવવા માટે તેને ઘણી તકો મળી. વ્યવસાયિક પેઢી સાથેની ક્લાર્કિકલ નોકરી પછી તેને એક કારકુનની નોકરી એક મોમ્બાસાના રેજિસ્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટને ત્યાં મળી. એ દુરમ્યાન તેઓએ એક નિર્ભય ફેંસલોઃ કર્યો. હસનઅલીભાઈ પોતાને રજિસ્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ થવાનો નિર્યણ કર્યો અને કામ કરવા માટે,ત તેઓએ પ્રમાણપત્ર મેળવવા માટે ભારત પરત જવા માટે તૈયાર હતા. તેથી, હસનઅલીભાઈ અભ્યાસ કરવા અને પરીક્ષા આપવા માટે મુંબઇ ગયા અને પોતાની સર્ટિફાઇડ એકાઉન્ટન્ટ પ્રેક્ટિસ ખોલવા મોમ્બાસા પરત ફર્યા.

વ્યવસાયિક રીતે, હસનઅલીભાઈ બાલોલિયા “સીધા શૂટર” (નિષ્કપટ સદાચારી, પ્રામાણિક, નિષ્કપટ, સરળ, નિખાલસ, નેક, સીધી / મુદ્દાસર વાત કરવાવાળા) તરીકે જાણીતા હતા. જ્યારે કોઈ પણ વ્યાવસાયિક સાહસ પર તેમનો અભિપ્રાય પૂછવામાં આવે ત્યારે પણ, તેમના ઉદ્યોગસાહસિક ગ્રાહકોને માઠું કરવાના જોખમે પણ,તે નિષ્ઠુરપણે નિખાલસ રહેતા અને એ પ્રોજેક્ટ સામે વારંવાર ઇન્કાર કરતા. વારંવાર સાચા થયા પછી, તેમણે ઘણા સ્થાનિક મોટા વ્યવસાયી પેઢીઓને લાયક સલાહકાર તરીકે પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરી. તેમની એકાઉન્ટિંગ પ્રેક્ટિસમાં, તેઓ તેમની સાવચેતીપૂર્ણ કારીગરી માટે જાણીતા હતા અને તેમના મહાન જ્ઞાનને લીધે તેમને મોમ્બાસામાં એકાઉન્ટિંગ સ્કૂલ ખોલવા માટે મનાવ્યા હતા.

એક સમયે તેમણે ડ્રાય-સફાઇ (ડ્રાય કલીનિંગ) વ્યવસાય માટે પોઝિટિવ મૂલ્યાંકન આપ્યું હતું, તેના ગ્રાહક, અમીર સોમજી, જાણીતા સોમજી ખાખઉઆહણી પરિવારના,ભારપૂર્વક આગ્રહ રાખતા હતા કે હસનઅલીભાઈ તેઓના ભાગીદાર બને. તેથી ૨૫ વર્ષ પછી, હસનઅલીભાઈ બાલોલિયા એક સંપૂર્ણ વર્તુળ લાવ્યા - અને તેના પિતાની જેમ વેપારી ઉદ્યોગપતિ તેઓ બન્યા. અન્ય સમયે જ્યારે ભાગીદારોની જોડીમાં સમાધાન તરીકે વિવાદ થતો, ત્યારે તેઓએ તેમને તેમની મિલકત ભાડે આપવા કહ્યું અને તેથી તેણે હવે એક મોટા વર્તુળને બનાવ્યું અને જમીન માલિકીના ખેડૂત બન્યા જે કાઠિયાવાડમાં તેમના પૂર્વજોની (વડવાઓની) જેમ હતું.

હસનઅલીભાઈ કાઠિયાવાડમાં તેમના ભાઈબહેનોને વફાદાર રહ્યા. તેમણે તેમના ભાઈ અને પિતાને પૂર્વ આફ્રિકામાં સ્થાનાંતરિત કર્યા હોવા છતાં તેમના પિતાએ ભારતને પસંદ કર્યું અને તેઓ ઘરે પાછા ફર્યા. તેઓએ તેની બહેનના લગ્ન માટે ચૂકવણી કરી હતી અને જ્યારે તેણી વિધવા બની ત્યારે તેઓએ તેણીના માટે પાકિસ્તાનમાં એક એપાર્ટમેન્ટ ખરીદી આપ્યો હતો.

તેણે એક મવાન્ઝા સ્થાનિક છોકરી, નૂરબાનુ વેલ્જી કાસમની સાથે લગ્ન કર્યા અને તેઓએ ચાર બાળકો - ત્રણ દીકરાઓ અને એક દીકરી પેદા કર્યા. સ્વાભાવિક રીતે, હસનઅલીભાઈ શિક્ષણના મજબૂત હિમાયતી હતા - જ્યારે તક ઊભી થઈ, ત્યારે તેમણે તેમના તમામ બાળકોને તેમના આગળ શિક્ષણ માટે યુરોપ મોકલ્યા અને તેમના સમયના પ્રગતિશીલ માણસ હોવાના કારણે, તેમણે વધુ અભ્યાસ માટે તેમની પુત્રી યાસ્મિનને યુ.કે. મોકલ્યા.

હંમેશાં એક રમતવીર, કારણ કે અકસ્માતે તેને ટેનિસ રમવાથી અટકાવ્યો હતા, હસનઅલીભાઈએ સ્વિમિંગનો (તરવૈયાનો) આજીવન શોખ લીધો હતો, જે તેણે ૮૦ વર્ષની ઉમર સુધી કેનેડામાં ભાગ લીધો હતો.

અમીર સોમજી, તેમના વ્યવસાયિક સાથીએ તેમને નૈરોબી સ્ટોક એક્સચેન્જ (સ્ટોક / સટ્ટા બજાર) સાથે પરિચય આપ્યો. હસનઅલીભાએ ૬૦ લિસ્ટેડ કંપનીઓની ચકાસણીની પદ્ધતિ તૈયાર કરી અને ત્યારબાદ સ્ટોક બજારોમાં તેને લીધે તેઓએ સારો પૈસો બનાવ્યો.અને ત્યારથી તેણે ક્યારેય પાછું વાળીને જોયું નથી. ૯૦ વર્ષની ઉમેરે, હસનઅલીભાઈ બાલોલિયા તેના મૃત્યુના થોડા અઠવાડિયા પહેલા તેના નર્સિંગ હોમમાંથી પણ સ્ટોકની બાઝી ખેલતા હતા. હકીકતમાં, તેઓ શેરો વિશે ખૂબ જ પ્રખર અને જાણકાર હતા. તેણે સ્ટોક મૂલ્યાંકન વગેરેના મુશ્કેલ વિજ્ઞાન પર બાલિઓસની બે પેઢીઓને તાલીમ આપી હતી.

૧૯૭૦ ના દાયકામાં જ્યારે તેણે કૅનેડામાં તેમના પરિવાર માટે તક જોઈ, ત્યારે તેણે પોતાના પુત્ર અનિલ બાલોલિયાને વાનકુવર મોકલ્યા અને ત્યારબાદ પરિવાર સાથે એક વ્યવસાય સ્થળાંતર કરનાર તરીકે તેનું અનુકરણ કર્યું. તેઓએ બે ડ્રાય-સફાઇ (ડ્રાય કલીનિંગ) લોન્ડ્રી ખોલી, જે આખરે ૧૦ ડ્રાય કલીનિંગ લોન્ડ્રી સુધી પહોંચ્યા. ક્યારેય વિવેચક વ્યક્તિ, હસનઅલીભાઈએ તેના પોતાના એકાઉન્ટન્ટનું કામ પ્રથમ ૮ મહિના સુધી જાળવી રાખ્યું હતું, તેમ છતાં તેણે પોતાના ધંધામાં વધારો કર્યો હતો.

પાછળથી, તેમણે નાના મશીન ટૂલ્સના (હથિયાર) વ્યવસાયમાં રોકાણ કર્યું હતું, જે કેનેડામાં સમગ્ર દેશમાં ૧૦ આઉટલેટ્સ સાથે આયાત ડીલરશિપ જે તેમના પુત્ર હેઠળ શરુ કર્યું હતું. ૮૦ વર્ષની ઉંમર સુધી હાસનાલી ભાઈ સક્રિય ભાગીદાર હતા, ત્યાર પછી તેમણે તેમના શેર તેમના પુત્રને વેચ્યા હતા.

તેઓને બધા સાથે સંપર્કમાં હતા, હસનઅલીભાઈ નાનજી બેલોલીયા એક અનુભવી વ્યક્તિ તરીકે ઓળખાતા હતા જે અભિપ્રાય રજૂ કરતાં પહેલા કાળજીપૂર્વક ધ્યાનથી સાંભળતા હતા. તેમની શૈલીમાં તેમને જે કહેવામાં આવ્યું હતું તેમાં તીવ્ર રસ દર્શાવતા હતા - આ પછી તેમને તેમના પ્રતિભાવની રચના કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, જે હંમેશા માપી અને સહાનુભૂતિ ધરાવતી હતી પરંતુ શાળાના માસ્ટરની જેમ પણ મજબૂત હતી, જોકે હસનઅલીભાઈએ ખરેખર ક્યારેય ઔપચારિક સેટિંગમાં શીખવ્યું ન હતું.. તેમની હાજરીમાં, મોટાભાગના લોકો પોતાની જાતને મુક્તપણે તેમની સમસ્યાઓ અંગે ચર્ચા કરતા જોવા મળ્યા - તે કોઈ મજબૂત ભાવના બતાવશે નહીં - માત્ર એક જિજ્ઞાસા કે જે ૮૦ વર્ષની વ્યક્તિમાંથી તાજગી આપતી હતી.

મોટાભાગની મજબૂત વ્યક્તિત્વની જેમ, હસનઅલીભાઈને વૃદ્ધાવસ્થા અને ધીમી ગતિને લીધે ડિપ્રેશન આવી ગયું. પરંતુ તેના આત્મનિર્ધારણ આશ્ચર્યજનક હતા-એકવાર, જ્યારે તે રક્ત (લોહીની ) ની પડતી પડી (બ્લૂડ કલોટ) અને તેની પુત્રી તેને ઉઠાવી શકી નહીં, ત્યારે તેણે ઓસીકા (તકિયા) માટે પૂછ્યું કે જેના પર તે પોતાને સોફા તરફ દોરી ગયા અને ૮૦ વર્ષના હોવે છતાં તેણે પોતાની સારી શસ્ત્રની શક્તિનો ઉપયોગ કર્યો.

તેમના ડિપ્રેશનથી બચવા માટે, તેમણે ટોરોન્ટોમાં તેમના પુત્ર સાથે રહેવાનું નક્કી કર્યું - ચાર્ટર્ડ ખાનગી મેડિ-વેક પ્લેનની વ્યવસ્થા તેમને ટોરોન્ટોમાં મોકલવા માટે કરવામાં આવી હતી અને ખાતરી કરો કે તેમને થોડાક વર્ષો સુધી પરાજય થયા હતા.

.

તેઓ તેમના છોકરાં છૈયા અને પૌત્રો (પોતરાં / ડોહીયાં) દ્વારા ઘેરાયેલી એક ખાનગી ટોરોન્ટો નર્સિંગ હોમમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા, જે તેમના કમ્પ્યુટર ડેસ્કટોપ સ્ક્રીનની સામે તેમની જ્ઞાન અને રચનાત્મકતા માટે અજાણતાની તરસને છિપાવતા હતા.

હસનઅલીભાઈનું જીવન એ ખોજા ઉદ્યોગ સાહસિકતાની ભાવનાનું ઉદાહરણ છે, ગરીબીથી બચવા માટે તેણે પૂર્વ આફ્રિકાની ભૂમિ માટે અને ત્યારબાદ તેમના પરિવાર માટે, કેનેડાના સરહદી જમીનના “ગ્રીન પાસ્ટર” (લીલું ચરાણ) માટે તેમના પરિચિત કાઠિયાવાડ છોડું.

અને વૃદ્ધાવસ્થામાં તેમના જીવનનો અનુભવ શરીરના નિષ્ફળતાને આધારે ભાવનાની તાકાત છે.

ખોજાવીકી પર. અમે હસનઅલીભાઈ નાનજી બાલોલિયાને સલામ કરીએ છીએ - ખરેખર એક જીવન સંપૂર્ણપણે અને માનનીય રીતે જીવ્યું હતું!

આઈ. આઈ. દેવજી / 2019

Translated by: Naren Valabh Kanji VARAMBHIA of London, UK.