Naushad Noorali Merali

Children

Sameer Merali 1976

આ વાર્તાના ગુજરાતી અનુવાદ વાંચવા માટે નીચે સ્ક્રોલ કરો'

Meet Kenya's Bill Gates By Mwakilishi | Sun, 08/18/2013 04:44AM -0400

His is so casual that on a first meeting one needs to be convinced that he is meeting Naushad Merali, perhaps Kenya’s biggest single investor with listed wealth in excess of Sh 3 billion. But an even bigger surprise is that he is not excited about it all. “Happiness and satisfaction is not in money. It is in what you do with the money,” he says.

“After all, however fat your bank account, you cannot eat more than three meals a day, put on two suits or drive in two cars at the same time”. And so Merali has decided to give back to the community through charity and creating employment. Though he owns several banks, Merali says one may not believe that his person- al bank account balance sometimes reads zero.

He discloses: “I have made a decision to give 50% of my annual earnings to charity. However, sometimes I exceed the limit and find I have given 100 per cent”, he says with a shy smile. Creating employment is the next passion for the 62- year old Kenyan-born entrepreneur. Through his listed companies, he employs over 50 000 people in Kenya, Uganda and South Africa. “My vision is to create direct jobs for at least a 100 000 people.”

He says his biggest joy is when he sees people making the best out of themselves by giving them the opportunity. “Don’t just give people fish, give them the opportunity to fish for themselves.” While many a successful business person would work to cripple the competition, Merali works to promote even rivals in his game. “If I see a worthy challenger, I even help them to do even better because it can only be good if as many of us are doing well”.

He reasons: “If Merali creates 100 000 jobs, Njoroge creates 200 000 and Onyango creates 300 000 jobs, do you think the rate of crime, school drop-out and disease would be as high? The Kenyan version of America’s Bill Gates hesitates to drop names on where has put the billions in charity through a family organization, Zarnash Foundation. Zarnash is the short for Zarina, his wife, and Naushad.

However, independent sources confirm that his has so far given over half billion for expansion of facilities at the Kenyatta National Hospital. He also gives annual scholarships to over 100 students with ten per cent of the same set aside for the Starehe Boys’ Centre and School. He has also put up the multi-million Jaffery’s Sports Club and donated it to the public.

In the corporate social responsibility realm, he could be the next biggest donor after Safaricom and the East African Breweries. He has the unenviable distinction of being buddies with businessmen and personalities in all spheres of life who value his counsel and support. Yet it has been a tough climb for the man who rose from a junior accountant into one of African’s most success- ful investors.

Friends and associates say his best asset is the ability to bring out the best in those around him and in sharing his own with the needy. “I consider my mission in life not so much to have a commanding presence in the boardroom but in the ability to conceive and idea and see it come to reality”, he says.

Merali is a devout Muslim and publicity-shy. Getting a media interview with him is a challenge. He finally agreed to grant us an interview after months of persuasion that had to take intervention of his son, Sameer. He is married to Zarina, who coordinates his charity activities, and has two children Sameer and Yana. He says he is retiring from all boardroom activities to leave it to his son. “At 60 something, I have no business running around. Now it is the turn for my son Sameer to take over from where I have left”, he says with the fondness of a proud father.

- The People

Naushad & Zarin Merali with grandchild.

dummyLink0

Photo Credits: Kenya Business Review

Naushad Merali is the founder of Sameer Group, a business conglomerate with interests in finance, construction, agriculture, information technology and real estate. His Zarina and Naushad Merali Foundation gives to hospitals and needy schools. He is without any iota of doubt one of Africa’s astute business people.

Born on January 2, 1951 in Mombasa, Kenya, the Kenyan-Asian tycoon started metamorphosing himself into a high caliber businessman at the age of 25 by buying struggling companies and turning them into profitable ventures.

In 1975, barely two years after joining Ryce Motors as the Finance Manager, Merali bought the company from the owner (Frank Ryce) for Ksh.600,000. The deal was funded by Commercial Bank of Africa (CBA), then Bank of America.

Soon after the acquisition, Merali and his wife (who owns half the shares in Sameer Group) secured franchises from Komatsu and Daihatsu – breathing life into the business that was on its deathbed.

The next big deal for Merali was the buyout of the Bank of America’s stake in CBA in 1984. The deal which was funded by local banks was valued at Ksh.85million. Today, he owns 14% stake in CBA valued at Ksh.1.5billion.

1n 1985, Merali acquired a 51% stake in Firestone East Africa for Ksh.165million. this investment earned him millions when the company was listed on Nairobi Stock Exchange (NSE) in 1994.

The tycoon has over the years bought (and sold) a long list of businesses including First American Bank of Kenya, Equatorial Bank and East African Cables, earning himself billions of shillings in the process.

Interestingly, Merali holds the record for the largest profit ever made in the shortest time in Kenya’s business arena; having made Ksh.1.6billion below two hours.

It all happened in March 2004 when an executive from French media giant, Vivendi, jetted into Nairobi to inform Merali that the firm had signed a contract to sell its 60% stake in Kencell to MTN of South Africa for $230million (Ksh.18.4billion at that time).

That message didn’t impress Merali (the co-founder of Kencell) who informed Vivendi of his intention to exercise his pre-emption rights (the right to buy additional shares in Kencell before the general public is given an opportunity).

This meant that Merali had 20days to express his intention to exercise his pre-emption rights and 15 more working days to raise Ksh.18.4billion that MTN had committed to pay the Vivendi’s stake in Kencell.

Merali reached out to rich friend and founder of Celtel Group, Mo Ibrahim, who after rounds of negotiations gave him a loan to buy out the Vivendi’s shares.

On the material day, Merali (to the surprise of MTN) paid Ksh.18.4billion to French media giant company, a move that made him the sole owner of Kenya’s second largest mobile service provider.

“At exactly 7:00PM, on Monday night, I signed the sale and purchase contract with Vivendi at the board meeting. Without wasting anytime, I moved to meet Celtel executives who were waiting for me in the next room for another round of serious talks. In less than 2 hours, I sold shares to Celtel at Kshs.20billion ($250million) – earning myself Ksh.1.6billion in profit,” explained Merali about the wonder deal.

કેન્યાના બિલ ગેટ્સને મળો સન, 08/18/2013 04:44 AM -0400

તેમનું પ્રથમ કેબિનેટમાં એક એવી વાતની ખાતરી છે કે તે નૌસાદ મેર્લીને મળવા આવે છે, કદાચ કેન્યાના સૌથી મોટા સિંગલ રોકાણકારને એસ 3 અબજથી વધારે સંપત્તિ મળશે. પણ એક મોટી આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે તે આ બધા વિશે ઉત્સાહિત નથી. "સુખ અને સંતોષ મની નથી. તે નાણાંથી તમે શું કરો છો, "તે કહે છે.

"બધા પછી, જો કે તમારી બેંક ખાતુ ચરબી, તમે એક દિવસમાં ત્રણ કરતા વધારે ભોજન ન ખાતા, એક જ સમયે બે સુટ્સ અથવા બે કારમાં ડ્રાઇવ કરી શકો છો". અને તેથી મેર્લીએ સમુદાયને દાન દ્વારા અને રોજગાર બનાવવા દ્વારા પાછા આપવાનું નક્કી કર્યું છે. જોકે તેમણે કેટલાક બેંકોની માલિકી ધરાવે છે, મેરલી કહે છે કે એક એવું માનતા નથી કે તેના વ્યક્તિ-બેન્ક એકાઉન્ટ બેલેન્સ ક્યારેક શૂન્ય વાંચે છે.

તેમણે ખુલાસો કર્યો હતો: "મેં મારી વાર્ષિક કમાણીનો 50% દાનમાં આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. જો કે, કેટલીકવાર હું મર્યાદા કરતાં વધી ગયો છું અને શોધી કાઢું છું કે મેં 100 ટકા રકમ આપી છે ", તે શરમાળ સ્મિત સાથે કહે છે. 62 વર્ષીય કેન્યાના જન્મેલા ઉદ્યોગસાહસિક માટે રોજગાર બનાવવું તે આગામી ઉત્કટ છે. તેમની લિસ્ટેડ કંપનીઓ દ્વારા, તેઓ કેન્યા, યુગાંડા અને દક્ષિણ આફ્રિકામાં 50,000 થી વધુ લોકોને રોજગારી આપે છે. "મારી દ્રષ્ટિ ઓછામાં ઓછા 100 000 લોકો માટે સીધી નોકરીઓ બનાવવી છે."

તેઓ કહે છે કે તેમની સૌથી મોટી આનંદ એ છે કે જ્યારે તેઓ લોકોને તક આપીને પોતાને શ્રેષ્ઠ બનાવી રહ્યા છે. "ફક્ત લોકોને માછલી આપશો નહીં, તેમને પોતાને માટે માછલીઓની તક આપો." જ્યારે ઘણા સફળ વ્યવસાયિકો સ્પર્ધાને નાબૂદ કરવા માટે કામ કરશે, ત્યારે મેરલી તેમના રમતમાં હરિફોઓને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કામ કરે છે. "જો હું એક લાયક સ્પર્ધક જોઉં છું, તો હું તેમને વધુ સારું કરવા માટે પણ મદદ કરું છું, કારણ કે તે માત્ર ત્યારે જ સારું છે જ્યારે અમને ઘણા સારા કરી રહ્યા હોય".

તેઓ કારણો કરે છે: "જો મેર્લાલી 100 000 નોકરીઓ બનાવે છે, તો એનજોરોગી 200 000 બનાવે છે અને ઓનેંગો 300 000 નોકરીઓનું સર્જન કરે છે, શું તમને લાગે છે કે અપરાધ, શાળા ડ્રોપ આઉટ અને રોગનો દર ઊંચો હશે? અમેરિકાના બિલ ગેટ્સના કેન્યાના સંસ્કરણ, નાગરિકને એક કુટુંબ સંગઠન, ઝારનાશ ફાઉન્ડેશન દ્વારા અબજો દાનમાં શામેલ કરે છે તેના નામે મૂકવાની હિંમત કરે છે. ઝરાનશ ઝરીના, તેની પત્ની અને નૌશાદ માટે ટૂંકું છે.

જો કે, સ્વતંત્ર સ્ત્રોતો પુષ્ટિ કરે છે કે કેન્યાટા નેશનલ હોસ્પીટલ ખાતે સુવિધાઓના વિસ્તરણ માટે તેમણે અત્યાર સુધીમાં અડધા અબજથી વધારે રકમ આપી છે. તે 100 થી વધુ વિદ્યાર્થીઓ માટે વાર્ષિક શિષ્યવૃત્તિ આપે છે, જેમાં સ્ટેરહે બોય્સ સેન્ટર અને સ્કૂલ માટે એક જ સેટમાં દસ ટકા રાખવામાં આવે છે. તેમણે મલ્ટી-મિલિયન જાફરીની સ્પોર્ટ્સ ક્લબને પણ રજૂ કરી છે અને જાહેર જનતાને દાન કર્યું છે.

કોર્પોરેટ સામાજિક જવાબદારી ક્ષેત્રે, સફારીકોમ અને પૂર્વ આફ્રિકન બ્રેવરીઝ પછી તે આગામી સૌથી મોટા દાનદાર બની શકે છે. જીવનના તમામ ક્ષેત્રોમાં ઉદ્યોગપતિઓ અને વ્યક્તિત્વ સાથેના મિત્ર બનવાની તેમની પાસે અનિવાર્ય વિશિષ્ટતા છે જે તેમના વકીલ અને સમર્થનની કદર કરે છે. હજુ સુધી તે એક જુનિયર એકાઉન્ટેંટથી આફ્રિકનના સૌથી સફળ રોકાણકારો પૈકીના એકમાં ઉછરેલી વ્યક્તિ માટે એક મુશ્કેલ ક્લાઇમ્બ રહ્યું છે.

મિત્રો અને સહયોગી કહે છે કે તેમની શ્રેષ્ઠ સંપત્તિ એ છે કે તેમની આસપાસના લોકોમાં શ્રેષ્ઠ લાવવાની અને જરૂરિયાતમંદોને પોતાની સાથે વહેંચણી કરવાની ક્ષમતા. "હું જીવનમાં મારા મિશનને બોર્ડરમમાં કમાન્ડિંગ હાજરી નથી પરંતુ કલ્પના કરવા અને વિચારવાની અને તે વાસ્તવિકતાને આવવાની તક આપે છે તેના પર વિચાર કરું છું", તે કહે છે.

Merali એક શ્રદ્ધાળુ મુસ્લિમ અને પ્રસિદ્ધિ-શરમાળ છે. તેમની સાથે મીડિયા ઇન્ટરવ્યૂ મેળવી એક પડકાર છે. થોડા સમય પછી, તેમણે પોતાના પુત્ર, સંમેલનનો હસ્તક્ષેપ કરવો પડ્યો હતો તે પછી આખરે અમને એક મુલાકાત આપવાની સંમતિ આપી હતી. તેઓ ઝરીના સાથે લગ્ન કરે છે, જેઓ તેમની દાન પ્રવૃત્તિઓનું સંકલન કરે છે, અને બે બાળકો સમીર અને યાના છે. તેઓ કહે છે કે તેઓ તેમના પુત્રને છોડવા માટે બોર્ડરૂમ પ્રવૃત્તિઓમાંથી નિવૃત્તિ લઈ રહ્યા છે. "60 જેટલા સમયે, મારી પાસે કોઈ વ્યવસાય નથી આસપાસ ચાલી રહ્યું છે હવે મારા દીકરા સમીરને જ્યાંથી મેં છોડી દીધું છે તેના માટે આ વળાંક છે ", તે ગર્વના પિતાના પ્રેમથી કહે છે

ફોટો ક્રેડિટ્સ: કેન્યા વ્યાપાર સમીક્ષા

નૌસાદ મેરલી સમીર ગ્રુપના સ્થાપક છે, જે નાણા, બાંધકામ, કૃષિ, માહિતી ટેકનોલોજી અને રિયલ એસ્ટેટમાં રસ ધરાવતી એક બિઝનેસ સમૂહ છે. તેમની જરીના અને નૌસાદ મેરલી ફાઉન્ડેશન હોસ્પિટલો અને જરૂરિયાતમંદ શાળાઓને આપે છે. તે શંકા વિના આફ્રિકાના ચપળ બિઝનેસ લોકોમાંના એક છે.

કેન્યાના મોમ્બાસામાં 2 જાન્યુઆરી, 1 991 ના રોજ જન્મેલા કેન્યાના એશિયન ઉદ્યોગપતિએ સંઘર્ષ કરતી કંપનીઓને ખરીદી કરીને અને નફાકારક સાહસોમાં ફેરવીને 25 વર્ષની ઉંમરે પોતાની જાતને ઉચ્ચ કેલિબર ઉદ્યોગપતિમાં રૂપાંતર કરવાનું શરૂ કર્યું હતું.

1975 માં, ફાઇનાન્સ મેનેજર તરીકે રાયસ મોટર્સમાં ભાગ લેવાના બે વર્ષ બાદ, મેરલીએ કંપનીને માલિક (ફ્રેન્ક Ryce) માંથી Ksh.600,000 માટે ખરીદી હતી. આ સોદાને કોમર્શિયલ બેન્ક ઓફ આફ્રિકા (સીબીએ), ત્યારબાદ બેન્ક ઓફ અમેરિકા દ્વારા ભંડોળ આપવામાં આવ્યું હતું.

હસ્તાંતરણ બાદ તરત જ, મર્લી અને તેની પત્ની (જે સમીર ગ્રૂપના અડધા શેર્સ ધરાવે છે) કોમાત્સુ અને દૈહાત્સુથી સુરક્ષિત ફ્રેન્ચાઇઝીઓ - જીવનમાં મૃત્યુ પામનારી વ્યવસાયમાં શ્વાસ લેતા.

માર્ચમાં સીબીએમાં બેન્ક ઓફ અમેરિકાનો હિસ્સો ખરીદવા માટે મેરલીનો બીજો મોટો સોદો હતો, જે સ્થાનિક બૅન્કો દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું. આ સોદો Ksh.85million આજે, તેમણે Ksh.1.5billion અંતે મૂલ્ય CBA માં 14% હિસ્સો ધરાવે છે.

1 એન 1985, મેરાલીએ ફાયરસ્ટોન પૂર્વ આફ્રિકામાં Ksh.165 મિલિયનમાં 51% હિસ્સો હસ્તગત કર્યો. જ્યારે 1994 માં નૈરોબી સ્ટોક એક્સચેન્જ (એનએસઇ) પર કંપનીની યાદી કરવામાં આવી ત્યારે આ રોકાણને તે લાખો કમાવ્યા હતા.

ઉદ્યોગપતિએ વર્ષોથી કેનિયાના ફર્સ્ટ અમેરિકન બૅન્ક, ઇક્વેટોરિયલ બેન્ક અને પૂર્વ આફ્રિકન કેબલ્સ સહિતના વ્યવસાયોની લાંબી યાદી ખરીદી (અને વેચી) કરી છે, જેણે પોતાની જાતને પ્રક્રિયામાં અબજો શિલિંગની કમાણી કરી છે.

રસપ્રદ બાબત એ છે કે, કેન્યાના બિઝનેસ એરેનામાં સૌથી ઓછો સમય બનેલા સૌથી મોટા નફો માટે મેરાલીનો રેકોર્ડ ધરાવે છે; Ksh.1.6billion બે કલાક નીચે કર્યા.

માર્ચ 2004 માં ફ્રેન્ચ મીડિયાની વિશાળ કંપની વિવેન્ડીએ માર્લાલીને જાણ કરવા જણાવ્યું હતું કે કંપનીએ કેનસેલમાં તેની 60 ટકા હિસ્સો દક્ષિણ આફ્રિકાના એમટીએનને 230 મિલિયન ડોલર (Ksh.18.4 અબજ ડોલર) વેચવાની કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. તે સમયે).

આ સંદેશે મારાલી (કેનેલેલના સહસ્થાપક )ને પ્રભાવિત કર્યો ન હતો, જેણે વિવેન્ડીને તેમના પ્રિ-એમ્પ્શન રાઇટ્સ (કેનોલેલમાં વધારાના શેર ખરીદવાનો અધિકાર આપ્યો હતો, જે સામાન્ય જનતાને તક આપવામાં આવે તે પહેલાં) ખરીદવાનો હેતુ હતો.

તેનો મતલબ એવો થાય છે કે મેરલીએ કેનોલેલમાં વિવેન્ડીના હિસ્સાનું વળતર આપવા માટે એમટીએનએ કરેલા Ksh.18.4 બિલિયન એકત્ર કરવા માટે તેમના પૂર્વ-સંપકર્ના અધિકારો અને 15 વધુ કાર્યકારી દિવસોનો ઉપયોગ કરવાના તેમના હેતુ વ્યક્ત કરવા માટે 20 દિવસ હતા.

મેર્લીએ સેલ્ટેલ ગ્રૂપના સ્થાપક, મો ઇબ્રાહિમ, જેણે વાઇવન્ડીના શેર્સ ખરીદવા માટે લોન આપી હતી, તેનાથી સમૃદ્ધ મિત્ર અને સ્થાપકને પહોંચ્યો.

સામગ્રી દિવસ પર, મેર્લી (એમટીએનની આશ્ચર્યજનક બાબતને કારણે) ફ્રેન્ચ મીડિયા અગ્રણી કંપની Ksh.18.4billion ચૂકવણી, એક પગલું છે કે જે તેમને કેન્યાના બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું મોબાઇલ સર્વિસ પ્રોવાઇડરનો એકમાત્ર માલિક છે.

"બરાબર 7:00 વાગ્યે, સોમવારે રાત્રે, મેં બોર્ડ મીટિંગમાં વિવેન્ડી સાથેના વેચાણ અને ખરીદી કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. કોઈપણ સમયે બગાડ કર્યા વગર, હું કેલ્ટલના અધિકારીઓને મળવા માટે ગયા હતા જેઓ આગામી વાટાઘાટોમાં બીજા વાટાઘાટો માટે મારા માટે રાહ જોતા હતા. 2 કલાકથી ઓછા સમયમાં, મેં કેશલ્સને 250 મિલિયન ડોલર (250 મિલિયન ડોલર) માં કેલ્ટલને વેચી દીધા હતા - નફોમાં મારી પોતાની કિશ .1.6 બિલિયન કમાણી કરી હતી, "આ આશ્ચર્ય સોદા વિશે Merali સમજાવ્યું dummyLink0