Peera Dewjee

Peera Dewjee

Town of birth

• Kera

Province of birth

• Kutch

Country of birth

• India

Date of Birth

• 1841

Date of Death

• 1904/08/28

Place of Death

• Zanzibar

Country of death

• Sultanate of Zanzibar

Place of longest stay

• Zanzibar

Profession or occupation carriedout for the longest period in life

• Merchant Prince
• Chief Minister

Where-City or Country

• Tanzania

Family tree

Parents

Dewjee Parpia

Siblings

Allaya Dewjee Parpia

Children

Abdulali Peera Dewjee 1890–1935

Abdulhamid Peera Dewjee

Abdulhussein Peera Dewjee

Abdulrasul Peera Dewjee

Abdulrub Peera Dewjee

Fatma Peera Dewjee

Born in 1841 Kera

Dewjee Parpia(Born in Bombay).

આ વાર્તાના ગુજરાતી અનુવાદ વાંચવા માટે નીચે સ્ક્રોલ કરો'

Although almost forgotten today, Peera Dewjee is a very important figure in the history of Zanzibar.

Peera came to Zanzibar Bombay in his early teens and starting off as barber and lamp cleaner to the Sultan, Seyyid Barghash, Peera eventually rose to become his right-hand-man. He controlled the Sultan's finances and the running of his household and stables, negotiated for him in delicate matrimonial matters and masterminded his spy-network.

The Indian merchants were now (1875) the richest men in Zanzibar and their influence counted with the Sultan. Increasingly they were invited to drink coffee at the palace and attend the Sultan’s Court and foremost amongst the favourites was Peera Dewjee, known simply as ‘the trusted one.

After accompanying the Sultan on his famous visit to London in 1875, Peera was sent back to Europe on a number of occasions to purchase everything from warships to livestock.

By October 1879 Peera Dewjee had replaced Nassir bin Said bin Abdullah as the Sultan’s chief minister. Proof of this appeared in a newspaper report of the visit of the Portuguese Governor of Mozambique to Zanzibar, which described Peera Dewjee as ‘His Highness’s private secretary and administrator general.

• 

  Peera Dewjee's impressive Signature.

Harry H Johnston who met Peera in 1884 gave this description in his article for the Graphic Magazine: Any one visiting Sir John Kirk at home will hardly have set foot in his house many hours without remarking the arrival of an Indian gentleman in a suit of white clothes of half Asiatic, half European cut, with a magnificent gold-embroidered turban, a watch chain, a ring, and an umbrella. This is Pira Doji, incorrectly known on board the mail steamers as ‘The Prime Minister of Zanzibar.’ He is really an astute Indian trader, who by his capacity for business and exceptional talents as a raconteur has known how to obtain a very large share of the ‘Sultan’s’ confidence and esteem. Pira Doji is a most useful man to Sayyid Barghash. Without in reality attaining the position of Prime Minister or Grand Vizier (the Sayyid has no Ministers, and therefore rules cheaply), he has yet become a sort of financial adviser to the Prince of Zanzibar, and is at the same time head-waiter at State dinners, man-of-business, negotiator in delicate matrimonial affairs, and the picker-up and retailer of the town news. If Sayyid Barghash is mentioned in the Times, Pira forthwith goes to the ‘Sultan’ with a copy of the passage scored round with red chalk. If a European resident in Zanzibar sprains his ankle, or beats his cook, the ‘Sultan’ likewise hears of it through the same source. Consequently all new arrivals at the Consulate become objects of interest to Pira, and as likely to furnish ‘paragraphs’ for his princely gossip. If ever a ‘Society’ paper is founded in Zanzibar, it will have Pira Doji for its editor. His Highness Sayyid Barghash having then heard of your arrival and as much of your antecedents, present intentions and future plans as Pira can glean from the Consul’s household, it becomes incumbent on you to present yourself, or get your Consul to present you, at one of the Sultan’s Friday levées.

On the death of Seyyid Barghash, Peera carried on as advisor to Seyyid Khalifa, who was then attempting to keep Zanzibar and the coast of East Africa out of the control of European powers – principally Britain and Germany. Knowing that Peera was influencing the Sultan against Britain, the British Consul deported him to Bombay for six months in 1889, after which Peera returned to Zanzibar.

Khalifa died shortly after and Britain effectively took control of the island. Peera assisted a number of later Sultans and was especially famous for organising massive banquets at the Palace – on one occasion for 8,000 people.

Alongside his service to the Sultans, Peera ran his own successful business, importing, amongst other things, foodstuffs, decorative plates and cotton cloth.

In 1894 Peera Dewjee founded the family firm of Abdool Hoossein Bros & Co.9 It operated as a commission agency, imported cotton goods and general merchandise from Manchester, London and Europe, and exported African produce. The first business they represented was the Manchester Shipping Company of William Birch Jr & Co Ltd.10

(see also https://www.academia.edu/39914519/Peera_Dewjee_and_the_Painted_Plates_of_Zanzibar)

Judith Aldrick writes:

Audrey (Dewjee) and I have done a great deal of research to revive the memory of Peera Dewjee, who in the intervening years had fallen into obscurity despite being a great man of his time.

Unlike most well known Ismaili merchant pioneers, his business was not so successful as his role as right hand man to the Sultans (of Zanzibar) and major domo at the palace absorbed much of his attention. He was most loyal and diligent in his service to the Sultans and in promoting the economy, stability and prestige of Zanzibar rather than his own personal fortune. He was extremely well informed and intelligent, speaking several different languages and writing English and was of a most liberal, energetic and gregarious temperament. He lived 1841-1904.

As I am not an Ismaili, I write about Peera as an outsider but I think he would have approved as his life transcended community and religion. He belonged to the generation after Tharia Topan, who he knew well and was ten years older than Sewa Haji Paroo, who was I think a distant relation.

Judith Aldrick is the author of a new book on Peera Dewjee.

• 

  The publisher is Old Africa Books, a subsidiary of Old Africa Magazine which specializes in stories from East Africa's past. The book is avaible on Amazon.

Notes & References

---

આજે લગભગ ભૂલી ગયા હોવા છતાં, ઝાઝીબારના ઇતિહાસમાં પીરા દેવીજી ખૂબ અગત્યનો છે.

પીરા ઝાઝીબારમાં આવ્યા હતા અને સુલતાન, સેયિદ બરઘાસને નાઈ અને લેમ્પ ક્લીનર તરીકે શરૂ કરતા હતા, પીરાએ તેનો જમણો હાથનો માણસ બન્યો હતો. તેમણે સુલતાનની આર્થિક અને તેના ઘરના અને સ્ટેબલ્સનું સંચાલન કરવું, તેમના માટે નાજુક લગ્નસાથી બાબતોમાં વાટાઘાટ કરી અને તેમના જાસૂસ-નેટવર્કનું મુખ્યમથકનું નિયંત્રણ કર્યું.

1875 માં લંડનની તેમની પ્રસિદ્ધ મુલાકાત પર સુલ્તાન સાથેના પછી, પીરાને ઘણી વખત યોદ્ધાઓથી પશુધન સુધી બધું ખરીદવા યુરોપ પાછા મોકલવામાં આવ્યા હતા.

સેયીદ બરઘાસના મૃત્યુ પછી, પીરાએ સેયિદ ખલિફાના સલાહકાર તરીકે હાથ ધર્યો હતો, જે પછીથી ઝાંઝીબાર અને પૂર્વ આફ્રિકાના કાંઠે યુરોપીયન સત્તાઓના અંકુશમાંથી મુખ્યત્વે બ્રિટન અને જર્મનીને અંકુશમાં રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. જાણીને કે પીરા બ્રિટન સામે સુલતાનને પ્રભાવિત કરી રહ્યા હતા, બ્રિટિશ કોન્સુલએ તેને 188 9 માં છ મહિના સુધી બોમ્બે મોકલ્યો, ત્યાર બાદ પીરા ઝાંઝીબારમાં પરત ફર્યા.

ખલીફા ટૂંક સમયમાં મૃત્યુ પામ્યો અને બ્રિટન અસરકારક રીતે ટાપુ પર અંકુશ મેળવી લીધો. પેરાએ ઘણા બાદમાં સુલ્તાનની સહાય કરી હતી અને પેલેસમાં વિશાળ ભોજન સમારોહનું આયોજન કરવા માટે ખાસ કરીને પ્રખ્યાત હતા - એક પ્રસંગે 8,000 લોકો માટે.

જ્યારે એચ.એચ. સર સુલ્તાન મહમદ શાહ, આગા ખાન III, 1899 માં 21 વર્ષની ઉંમરે પ્રથમ વખત ઝાંઝીબારની મુલાકાત લીધી ત્યારે પીરાએ રિકસ્સાને રસ્તો ખેંચી લીધાં જે ગાડા માટે ખૂબ સાંકડા હતા અને, મુલાકાતની ઉજવણી કરવા માટે, તેમણે પરવાનગી આપવા માટે પરવાનગી મેળવી સમગ્ર ઝાંઝીબાર જામટ માટે તહેવાર.

સુલ્તાનની તેમની સેવાની સાથે સાથે, પીરાએ પોતાનો સફળ વ્યવસાય ચલાવ્યો, આયાત, અન્ય ચીજો, ખાદ્ય પદાર્થો, સુશોભન પ્લેટ અને સુતરાઉ કાપડ વચ્ચે

"ઔડ્રી (દેવીજી) અને મેં પીરા દેવીજીની યાદશક્તિને પુનર્જીવિત કરવા માટે એક મહાન સંશોધન કર્યું છે, જે તેમના સમયના મહાન માણસ હોવા છતાં મધ્યવર્તી વર્ષોમાં અસ્પષ્ટતામાં પડ્યા હતા.

સૌથી જાણીતા ઇસ્માઇલી વેપારી પાયોનિયરોથી વિપરીત, તેનો વ્યવસાય એટલો સફળ થયો ન હતો કે મહેલના સુલતાન (ઝાંઝીબાર) અને મહેલના મુખ્ય ઘર તરીકે તેમનું તેમનું ધ્યાન તેના મોટાભાગનું ધ્યાન ગ્રહણ કરે છે. તેઓ પોતાના વફાદાર અને મહેનતું સુલતાનની સેવામાં અને પોતાના અંગત સંપત્તિની જગ્યાએ ઝંઝીબારની અર્થતંત્ર, સ્થિરતા અને પ્રતિષ્ઠાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે. તે ખૂબ જ સારી રીતે જાણકાર અને બુદ્ધિશાળી હતા, વિવિધ ભાષાઓ બોલતા અને અંગ્રેજી લખવાનું અને તે સૌથી ઉદાર, મહેનતુ અને સંતુલિત સ્વભાવનું હતું. તેમણે 1841-1904 રહેતા હતા

જેમ હું ઈસ્માઇલી નથી, હું પીરાને એક પરદેશી તરીકે લખું છું, પરંતુ મને લાગે છે કે તેઓ તેમના જીવનની મર્યાદાથી દૂર રહેતા સમુદાય અને ધર્મ તરીકે મંજૂર થશે. તે થારેયા ટોપાન પછીની પેઢીઓથી સંકળાયેલ છે, જે તે સારી રીતે જાણે છે અને સેવા હાજી પારૂ કરતાં દસ વર્ષ જૂની છે, જે મને દૂરના સંબંધો ગણાવે છે. "જુડિથ એલ્ડ્રિક

"ભારતીય વેપારીઓ હવે (1875) ઝાંઝીબારમાં સૌથી ધનાઢ્ય માણસો હતા અને તેમના પ્રભાવને સુલ્તાન સાથે ગણવામાં આવતા હતા.વધુમાં તેમને મહેલમાં કોફી પીવા માટે આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા અને સુલ્તાનની કોર્ટમાં હાજરી આપી હતી અને અગ્રણી મનપસંદમાં પીરા દેવીજી, વિશ્વસનીય. પૃષ્ઠ 145.

પ્રકાશક ઓલ્ડ આફ્રિકા બૂક્સ છે, જે જૂના આફ્રિકા મેગેઝિનની પેટાકંપની છે જે પૂર્વ આફ્રિકાના ભૂતકાળની વાર્તાઓમાં નિષ્ણાત છે.

પીરા દેવીજીની સહી