Rahemtulla Walji Virji

Partners

આ વાર્તાના ગુજરાતી અનુવાદ વાંચવા માટે નીચે સ્ક્રોલ કરો'

Rahemtulla Walji Virji’s long and rewarding life reveals many lessons. The least is that the rewards of hard work include incredible good health-Even today, at the age of 100 years and 6 months, he is able to go to the Edmonton Jamatkhana community house at dawn and dusk every single day, a lifelong habit and he lives by himself, in his own condo townhouse!

Rahemtullabhai started life in another continent in another era - born in Khoja Beraja, a small town outside of city of Jamnagar (he described himself as one of the “Nangarias”, those kutchi-speakers who lived around Jamnagar in Kathiawar). At age 3, in 1918, he made an arduous journey from Porbander port to Dar-es-salaam, Tanzania. His father, Jivan Virji Jetha had died in the 1918 world wide flu pandemic and his chacha father’s brother, Walji Virji Jetha, who had earlier moved to Zanzibar, to work for his cousin, none other than Harji Bhanji Jetha (the famous actor,Ben Kingsley's grandfather!), who had provided him assistance to emigrate from Kathiawar. Later his other cousin, Jamal Kanji Jetha, who lived in Dar-es salaam had invited the young destitute family to join him.

Rahemtulla remembers the journey of 15 days in the deck of the steamship, HMV Karagola (built:1917-1948; 7053 gross tons; Passengers: 58 1st, 64 2nd, 1,050 deck), one of the four ships doing the run from Porbander to Zanzibar, as being very difficult since he fell sick repeatedly.

His chacha, Waljibhai, (who had been married to his late masi) married his mother and became his father (but Rahemtulla always called him ”chacha”, a source of mystery for his own children later!) was then working in the nearby town of Pindi-Soga, as a supervising-clerk for the supply of wood fuel for the steam locomotives. Rahemtulla saw the hard work, strong family ties, responsibility and sacrifice as his chacha/father enrolled him in the Agakhan School, which was then near the Avalon Cinema.

In 1928, his father bought a small ration “duka” store on Kichwele Street from Merali Visram, a dairy farmer and in 1931, the family purchased and moved into a Swahili-style house in Kariakoo, that they bought for 2,500 shgs. Although Kariakoo was officially still designated for Africans, the British colonial authorities turned a blind eye to the poorer Indians moving there See Dar es Salaam. The joint-family of Waljibhai, his wife and 3 children lived there for 20 years until 1951.

Rahemtulla sharp memory is a source of wonder and pride in Edmonton – he remembers a huge flood in April 1934 that nearly wiped out their total stock. Fortunately, in the community spirit of helpfulness, Harji Punja family next door provided them with storage, while the house was reinforced!

In 1936, he completed his 10th grade Junior Cambridge Certificate, quite a feat as the Dar es Salaam trading communities did not value formal education much those days. As an educated Ismaili Khoja, he soon started work at the newly opened Agakhan Library across from the Gham Jamatkhana.

The very elegant Agakhan Library building in Dar es Salaam.

In 1941, he went to work briefly for the wholesale firm of Pirbhai Haji Ismail but was soon laid off due to the shortages caused by the Second World War. By then, Rahemtulla’s business training under his father and his high school education made him a valuable asset, and in 1941, at the age of 27, he established, with 10 local businessmen, a large, well-funded rations store on Mosque Street, in the heart of the Indian Bazaar. But Rahemtulla was a man of wat pride and in 1942, when his partners insulted him by not attending his wedding, he promptly resigned! This was an early sign of a dogged strength, that was the hallmark of his life.

So, in June 1942, with the money received from his share of the partnership and also contributions of shgs. 3,000 each from his wife, his father and his two brothers, the 5 partners started a new store, Walji Virji & Sons, on Stanley Street, at a building then owned by Alarakhia Mohamed. Rahemtulla ran this duka for 37 years!(See Story of the East African Dukawalla-Merchant)

His married a fellow "nangaria"- Kulsum Mitha Lila from the village of Setaloos, just across the river from Khoja Beraja, who herself, had also arrived in Dar es Salaam as a child, about the same time as he did. He reminds me that the marriage was celebrated in the same simple Swahili home and that there was no honeymoon!

His store imported many items, like biscuits from the United Kingdom; spices from India and local items from all over Tanzania. He built a good reputation for his superior milled products - The store bought millet seeds, turmeric haider and garam malasa, dhana and jiro etc. which their mother and the brothers’ wives separated and cleaned at home. It was then taken to a local mill to create their own product for sale at the store. Rahemtulla proudly recalls that many of the leading Dar es Salaam families, such as Habib and Rashid Adat always bought their rations from the Walji Virji dukan store.

In 1951, with his business firmly established and running well by his brothers, the pioneer spirit in Rahemtulla made him venture to Congo (now Zaire) to seek further opportunities, as he had heard that there was good nara money to be made there. However, the Belgian authorities had stopped allowing new Indian traders, so he never found out how his fortune would have changed!

The Korean War 1950-1953 created export opportunities for Tanzanian produce and business boomed for the Walji Virji store - Rahemtulla remembers making shgs 50,000 each year! Naturally, they saved the money from the good times!

In 1957, continuing the pattern of many other Indians merchants, Rahemtulla purchased a plot on Mshihiri Street for shgs 25,000 (his neighbor was Jaffer Sunderji, Kitanda) and hired a Parsi architect for shgs. 7,000 to design and supervise the construction of an apartment building. The total construction cost was shgs. 300,000 of which he invested shgs.150,000 from his savings and borrowed the rest from a bank.

He remembers his Hindu contractor’s wife becoming very ill after pregnancy - Rahemtulla went to his mother, who recommended a brewed concoction, which instantly stopped the bleeding. This “desi dawa” traditional medicine knowledge that was brought from India is one of the unsung contributions of the extraordinary Khoja women see BEAD BAI - those extraordinary khoja women of east africa. In gratitude, the contractor used twice the amount of cement and even today, after almost 58 years the building stands solid in Dar es Salaam.

In Dares salaam, Rahemtulla never bought a car as he felt it had the potential to create issues between the brothers and so he used bicycles - he remembers having 4 of them stolen (in Canada, he bought his first car and drove it until he was 88!). He cycled everywhere and so never developed a sedentary lifestyle. In 1953, he moved his family into the newly-constructed Jivraj Kachra building right across from the the big iron gates of the Gham Jamatkhana.

Rahemtulla’s passion in life has always been his sewa community service - he started as mowlano rojo mukhi and remembers his first minor brush with the “authorities”. He was asked to stop the hundreds of years old customary jamaan congregational feast. He refused, prevailed and remembers feeding 6,000 people in 1953! So began his remarkable life as the go-to person for the Khoja Ismaili jamaans - whether it was kushali religious festivities or a bhati funeral wake jamaan, Rahemtulla would supervise teams of upto a hundred volunteers at the big kitchens in the Gham JK in order to feed the growing jamaat during the 50’s,60’s and 70’s. He was accompanied by another well-known Dar es Salaam personality “Majormaa” Sakarbai Bandali (Saku Merali Vasta). He recalls that when Agakhan lll was unwell, the Jamaat would come in large numbers to the parorie dawn prayers to pray for his health and Rahemtulla would make chai tea and nasto snacks for upto 500-600 persons every morning for over 6 months! In fact, most mornings, he would raise the askari guard at 3:30 am to open the Jamatkhana. Later, after his appointment as a mukhi, he had the keys, which he had until he left Dar es Salaam in 1979. Rahemtulla Mukhi was the unchallenged head of the randhan cooking committee throughout!

He did many other sewas - read announcements, firmans messages from the Imam, supervised celebrations etc. But his heart was in singing ginans, hymns, something he still does at his age of 100- he is often seen slowly making his way up to the JK podium with his walker (and the cane before that) and to stand to sing the whole ginan. Given his poor eyesight, he recites these by rote!

Rahemtulla’s Tanzanian life collapsed with the infamous confiscation of properties in 1971. (See Essay on Dar es Salaam) The apartment building, which had given steady rents, was seized without compensation. The business in the store declined as there was shortage of supplies and absence of quality customers. Eventually, in 1979, after 37 years, he sold the store. By then, many of his children had moved abroad and were successful academic and professionals and he made the trek to the Khojas new home in Canada.

But all these years of cycling from Gham to Upanga Jamatkhana has made Rahemtulla strong and he refused to retire, as his children were urging him to do. He promptly got a position as parking lot attendant at the university (he is fluent English speaker) and worked until he was forced to retire by law. (Later, a professor at the University of Alberta challenged that law and Rahemtulla had the opportunity to return but instead decided to follow his children’s pleas). He bought a small townhouse a short distance from the jamatkhana, across from a mall and continued to drive until he was 88!

He also personally cared for his ailing wife until she passed away in 2009.

Last year, he celebrated his 100th birthday with family and friends and, with a twinkle in his eyes, he says he got so many money in gifts ($3,000) that he wants to keep celebrating every year!

After feeding me some quality pilau and packing half a dozen naan khatai biscotti that he baked himself, he invited me to come back to his home in few years!

I.I. Dewji, Editor Khojawiki (2017)

રાહમતુલ્લા વાઘજી વીરજીના લાંબા અને લાભદાયી જીવનથી ઘણા પાઠ મળે છે. ઓછામાં ઓછું એ છે કે સખત મહેનતનાં વળતરમાં અકલ્પનીય સ્વાસ્થ્યનો સમાવેશ થાય છે- આજે પણ 100 વર્ષ અને 6 મહિનાની ઉંમરે, તેઓ એવૉમન્ટન જમત્ખના કોમ્યુનિટી હાઉસમાં દરરોજ, એક આજીવન ટેવ અને સાંજે દિવસમાં જઈ શકે છે. તે પોતાની જાતે પોતાના કોન્ડો ટાઉનહાઉસમાં રહે છે!

રામમતુલાભાઈએ બીજા એક યુગમાં બીજા એક વર્ષમાં જીવન શરૂ કર્યું - જાજાગર શહેરની બહારના એક નાના શહેર ખોજા બરજામાં જન્મેલા (તેમણે પોતાની જાતને "નંગારીયાસ" તરીકે વર્ણવ્યું, તે કચ્છી-વક્તાઓ જે કાઠિયાવાડના જામનગરની આસપાસ રહેતા હતા). 3 વર્ષની ઉંમરે, 1 9 18 માં, તેમણે પોરબંદર બંદરથી દર-એ-સલમ, તાંઝાનિયા સુધી એક મુશ્કેલ પ્રવાસ કર્યો. તેમના પિતા જિવવન વીરજી જેટલાનું મૃત્યુ 1918 માં વિશ્વ વ્યાપી ફ્લુ રોગચાળા અને તેમના ચચા પિતાના ભાઇ, વાલજી વીરજી જેઠા, જે અગાઉ ઝાંઝીબાર ગયા હતા, તેમના પિતરાઈ ભાઈ માટે કામ કરવા માટે, Harji Bhanji Jetha (વિખ્યાત અભિનેતા, બેન કિંગ્સલેના દાદા!), જેમણે કાઠિયાવાડમાંથી દેશાંતર કરવાની તેમને સહાય કરી હતી બાદમાં તેમના અન્ય પિતરાઇ ભાઇ જમાલ કાન્જી જેઠા, જે દર-એસ સલમમાં રહેતા હતા તેમણે યુવાન નિરાધાર પરિવારને તેમની સાથે જોડાવા આમંત્રણ આપ્યું હતું.

રાહેમતુલ્લાએ સ્ટીમશિપના તૂતકમાં 15 દિવસની મુસાફરી યાદ છે, એચએમવી કરગોલા (બિલ્ટ: 1917-1948; 7053 કુલ ટન; મુસાફરો: 58 1 લી, 64 સેકંડ, 1,050 ડેક), ચાર જહાજોમાંથી એક ઝાંઝીબાર, તે ખૂબ જ મુશ્કેલ હોવાથી તે વારંવાર માંદા થયો હતો.

તેમના ચચા, વોલજીભાઈ, (જે તેમના સ્વર્ગીય માશી સાથે લગ્ન કર્યા હતા) તેમની માતા સાથે લગ્ન કર્યા હતા અને તેમના પિતા બન્યા હતા (પરંતુ રાહેતુલ્લા હંમેશા તેમને "ચચા" કહેતા હતા, પછીના બાળકો માટે રહસ્યનો સ્રોત હતો!) તે પછી નજીકના શહેરમાં કામ કરતા હતા. પિન્દી-સોગાના, સ્ટીમ એન્જિનમોક્સ માટે લાકડું બળતણના પુરવઠા માટે નિરીક્ષણ-કારકુન તરીકે. રાહમતુલાએ હાર્ડ વર્ક, મજબૂત કૌટુંબિક સંબંધો, જવાબદારી અને બલિદાન જોયા કારણ કે તેમના ચચા / પિતાએ અગકાન સ્કૂલમાં પ્રવેશ કર્યો હતો, જે પછી એવલોન સિનેમાની નજીક હતો.

1 9 28 માં, તેમના પિતાએ કિચવલે સ્ટ્રીટ પર એક નાનો રેશન "ડુકા" સ્ટોર ખરીદ્યું હતું, ડેરી ખેડૂત મેરલી વિસરામથી, અને 1 9 31 માં, કુટુંબ ખરીદ્યું અને કરિયુકુમાં એક સ્વાહિલી-સ્ટાઇલ હાઉસમાં રહેવા ગયા, તેમણે 2,500 જેટલી શિન્સ ખરીદ્યા. જો કે કારીકુને અધિકૃત રીતે હજુ પણ આફ્રિકીઓ માટે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, બ્રિટિશ સંસ્થાનવાદી સત્તાવાળાઓ ગરીબ ભારતીયોને ત્યાં જતા હતા, જુઓ દાર એ સલામ તરફ આંખ આડા કાન કરે છે. વોલજીભાઈ, તેમની પત્ની અને 3 બાળકોનો સંયુક્ત પરિવાર 1951 સુધી 20 વર્ષ સુધી ત્યાં રહેતો હતો.

રાહેમતુલ્લા તીવ્ર મેમરી એ એડમોન્ટોનમાં આશ્ચર્ય અને ગૌરવની સ્ત્રોત છે - તે એપ્રિલ 1 9 34 માં એક વિશાળ પૂરને યાદ કરે છે કે લગભગ તેમના કુલ સ્ટોકને નાબૂદ કર્યા હતા સદભાગ્યે, સહાયતાના સમુદાયની ભાવનામાં, હરજી પૂના પરિવારના બગીચામાં તેમને સંગ્રહસ્થાન પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે ઘરને મજબૂત બનાવ્યું હતું!

1 9 36 માં, તેમણે 10 મી ગ્રેડ જુનિયર કેમ્બ્રિજ સર્ટિફિકેટ પૂરું કર્યું, જે ખૂબ જ પરાક્રમ છે, કારણ કે દરો એસ સલામ ટ્રેડિંગ સમુદાયોએ તે દિવસોમાં ઔપચારિક શિક્ષણની કદર કરી નથી. એક શિક્ષિત ઇસ્માઇલી ખોજ તરીકે, તેમણે જમ જમાતખાનાથી નવા ખુલેલા આગખાન લાઇબ્રેરીમાં તરત જ કામ કરવાનું શરૂ કર્યું.

1 9 41 માં, તેમણે પીરભાઈ હાજી ઇસ્માઇલની હોલસેલ કંપની માટે સંક્ષિપ્તમાં કામ કરવા માટે ગયા હતા પરંતુ બીજા વિશ્વ યુદ્ધ દ્વારા થતા તંગીને કારણે ટૂંક સમયમાં જ તેને બંધ કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ, તેમના પિતા અને તેમના ઉચ્ચ શાળા શિક્ષણ હેઠળ રાહેમતુલ્લાની બિઝનેસ ટ્રેનિંગે તેમને મૂલ્યવાન સંપત્તિ બનાવી, અને 1 9 41 માં, 27 વર્ષની ઉંમરે, તેમણે 10 સ્થાનિક ઉદ્યોગો સાથે સ્થાપના કરી, મસ્જિદ સ્ટ્રીટમાં એક વિશાળ, સારી રીતે ભંડોળ પૂરું પાડ્યું. ભારતીય બઝારના હૃદયમાં પરંતુ રાહમતુલ્લા એક ગર્વ હતો અને 1 9 42 માં જ્યારે તેમના સાથીઓએ તેમના લગ્નમાં ભાગ ન લીધા ત્યારે તેમને અપમાનિત કર્યા, તેમણે તરત રાજીનામું આપ્યું! આ એક અશક્ત તાકાતની પ્રારંભિક નિશાની હતી, જે તેમના જીવનની યાદગીરી હતી.

તેથી, જૂન 1 9 42 માં, ભાગીદારીના તેમના હિસ્સામાંથી મેળવવામાં આવતા પૈસા અને શિલોના યોગદાન સાથે. તેમની પત્ની, તેમના પિતા અને તેમના બે ભાઇઓમાંથી 3,000 ની દરેક, એલારાખાયા મોહમ્મદની માલિકીની એક બિલ્ડિંગમાં, 5 ભાગીદારોએ એક નવી દુકાન, વાલ્જી વીરજી એન્ડ સન્સ, સ્ટેનલી સ્ટ્રીટ પર શરૂ કરી હતી. રામતુલ્લાએ આ દુકાને 37 વર્ષ સુધી ચલાવ્યું! (પૂર્વ આફ્રિકન દુકાલ્લાની વાર્તા જુઓ)

તેમના વિવાહિત સાથી "નંગારિયા" - કલ્સુમ મિથા લીલા, સેટજાઓસના ગામમાંથી ખોજા બરજા, જે પોતાની જાતને પણ એક બાળક તરીકે દર ઍસ સલેમમાં પહોંચ્યા હતા તે જ સમયે, તેણે જે કર્યું તે જ સમયે. તે મને યાદ અપાવે છે કે લગ્ન એક જ સરળ સ્વાહિલી મહોત્સવમાં ઉજવાય છે અને ત્યાં કોઈ હનીમૂન નથી!

તેમની દુકાનએ યુનાઇટેડ કિંગડમના બિસ્કિટ જેવા ઘણી વસ્તુઓ આયાત કરી હતી; તાંઝાનિયાથી સમગ્ર ભારત અને સ્થાનિક વસ્તુઓના મસાલાઓ તેમણે તેમના બહેતર મિલ્ડ પ્રોડક્ટ્સ માટે સારી પ્રતિષ્ઠા બનાવી - આ સ્ટોરમાં બાજરી, હળદર, હેડર અને ગરમ મલ્સા, ઢાના અને જિયો વગેરે ખરીદે છે, જે તેમની માતા અને ભાઈઓની પત્નીઓ ઘરે અલગ અને સાફ કરે છે. તે પછી સ્ટોર પર વેચાણ માટે પોતાના ઉત્પાદન બનાવવા માટે એક સ્થાનિક મિલ પર લઈ જવામાં આવી હતી. રાહમતુલ્લાએ ગર્વથી યાદ છે કે હબિબ અને રશીદ આદત જેવા ઘણા અગ્રણી દરો એ સલેમ પરિવારો હંમેશા વાલજી વીરજી દુકાને સ્ટોરમાંથી તેમના રેશનો ખરીદ્યા હતા.

1 9 51 માં, તેમના વ્યવસાયે તેમના ભાઇઓ દ્વારા નિશ્ચિતપણે સ્થાપના અને ચાલવાનું શરૂ કરતા, રાહમતુલામાં અગ્રણી ભાવનાએ તેમને વધુ તક શોધવા માટે કોંગો (અત્યારે ઝૈર) માં સાહસ શરૂ કર્યું હતું, કેમ કે તેમણે સાંભળ્યું હતું કે ત્યાં ત્યાં નારા નાણાં બનાવવાનું સારું છે. જો કે, બેલ્જિયન સત્તાવાળાઓએ નવા ભારતીય વેપારીઓને અટકાવવાનું બંધ કરી દીધું હતું, તેથી તેમને ક્યારેય ન મળ્યું કે તેમની સંપત્તિ કેવી રીતે બદલાઇ જશે!

કોરિયન યુદ્ધ 1950-1953 એ તાંઝાનિયાની પેદાશો માટે નિકાસની તકો ઊભી કરી હતી અને વાલજી વીરજી સ્ટોર માટે ઉત્સાહ પેદા કર્યો હતો - રાહમતુલ્લા દર વર્ષે 50,000 ખડકો બનાવવા યાદ કરે છે! સ્વાભાવિક રીતે, તેમણે સારા સમયથી પૈસા બચાવ્યાં!

1957 માં, અન્ય ઘણા ભારતીય વેપારીઓની પદ્ધતિ ચાલુ રાખીને, રાહમતુલાએ 25,000 (25,000 પાડોશી (તેમના પાડોશી, જાફર સુંદરજી, કિતાંડા) માટે મશીહિરી સ્ટ્રીટ પર એક પ્લોટ ખરીદ્યો હતો અને પોર્સીના આર્કિટેક્ટને રાખ્યા હતા. 7,000 થી એપાર્ટમેન્ટ બિલ્ડિંગના નિર્માણ અને નિરીક્ષણ માટે. કુલ બાંધકામની કિંમત છીછરી હતી. 300,000 જેમાંથી તેણે તેમની બચતમાંથી 150,000 પાઉન્ડનું રોકાણ કર્યું હતું અને બાકીના એક બેંક પાસેથી ઉછીનું લીધું હતું.

તેઓ યાદ રાખે છે કે તેમના હિન્દુ ઠેકેદારની પત્ની સગર્ભાવસ્થા પછી ખૂબ જ બીમાર બની ગઈ છે - રાહમતુલા તેમની માતાને ગયા, જેમણે બ્રીડ સંમિશ્રણની ભલામણ કરી હતી, જે તરત જ રક્તસ્રાવ બંધ કરી દીધી હતી. આ "દેશી દવા" પરંપરાગત દવા જ્ઞાન જે ભારતમાંથી લાવવામાં આવ્યું હતું તે અસાધારણ ખોજા સ્ત્રીઓની ઉત્કૃષ્ટ યોગદાનમાંની એક છે, બીડ બાય - પૂર્વ આફ્રિકાની અસાધારણ ખંડિયા સ્ત્રીઓ. કૃતજ્ઞતામાં, ઠેકેદાર સિમેન્ટની બે વાર અને આજે પણ ઉપયોગ કરે છે, લગભગ 58 વર્ષ પછી દાળ એસ સલામમાં મકાન મજબૂત છે.

ડેરેસ સલમામાં, રાહેમતુલાએ કાર ક્યારેય ખરીદી નહોતી કરી કારણ કે તેમને લાગ્યું હતું કે તે ભાઈઓ વચ્ચેના મુદ્દાઓ બનાવવાની ક્ષમતા ધરાવે છે અને તેથી તેમણે સાયકલનો ઉપયોગ કર્યો હતો - તે યાદ છે કે તેમાંથી 4 લોકો ચોરાઇ ગયા છે (કેનેડામાં, તેમણે પોતાની પ્રથમ કાર ખરીદી અને તેને ત્યાં સુધી લઈ જાય છે 88!). તેમણે બધે સાયકલ કર્યું અને તેથી એક બેઠાડુ જીવનશૈલી વિકસિત ક્યારેય. 1 9 53 માં, તેમણે પોતાના પરિવારને નવાં બનેલા જીવરાજ કાચા બિલ્ડિંગમાં જમ જમખાખાનાના મોટા લોખંડના દરવાજામાંથી ખસેડ્યા.

જીવનમાં રાહમતુલ્લાની ઉત્કટ હંમેશા તેમની સેવે સમુદાય સેવા રહી છે - તે મૌલનો રોજો મોખી તરીકે શરૂ થઈ હતી અને "સત્તાવાળાઓ" સાથે તેના પ્રથમ નાના બ્રશને યાદ કરે છે. તેમને સેંકડો વર્ષ જૂનાં પરંપરાગત જમાના મંડળની ઉજવણી રોકવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. તેમણે ઇનકાર કર્યો, પ્રચલિત અને 1 9 53 માં છ હજાર લોકોને ખવડાવ્યું! તેથી ખુઝ ઇસ્માઇલી જમાનાઓ માટે ગોવા વ્યક્તિ તરીકે તેમના નોંધપાત્ર જીવનની શરૂઆત થઈ - શું તે કુશાલી ધાર્મિક ઉત્સવો અથવા ભાતિના અંતિમવિધિ જામન જમાના હતા, રાહમતુલા ગામ જેકેમાં મોટી રસોડામાં સો સ્વયંસેવકો સુધી ટીમોની દેખરેખ રાખશે. 50, 60 અને 70 ના દાયકા દરમિયાન વધતી જમાતને ખવડાવી. તેમની સાથે બીજા એક જાણીતા દર એસ સલામ વ્યક્તિત્વ "મોજુરામા" સાકાર બૈદાલી (સાકયુ મેરલી વસ્તા) દ્વારા પણ આવ્યાં હતાં. તેઓ યાદ કરે છે કે જ્યારે અગાખાન એલએલલ અસ્વસ્થ હતા, ત્યારે જમાત તેમના આરોગ્ય માટે પ્રાર્થના કરવા માટે પેરરી ડાંગની પ્રાર્થનામાં મોટી સંખ્યામાં આવશે અને રાહમતુલા 6 થી વધુ મહિના માટે દરરોજ 500-600 વ્યક્તિઓ સુધી ચાઇ ચા અને નાસ્તા નાસ્તા બનાવશે. વાસ્તવમાં, મોટાભાગના સવારે, તે સવારે 3:30 વાગ્યે જગારખાના ખોલવા માટે ક્યુરા રક્ષક ઊભા કરશે. બાદમાં, મુખી તરીકે તેમની નિમણૂક કર્યા પછી, તેમની પાસે કીઓ હતી, જ્યાં સુધી તેઓ 1979 માં દર ઍસ સલમ છોડતા ન હતા. રાહમતુલ્લા મુખી રેંથાન રસોઈ સમિતિના અવિરત વડા હતા.

તેમણે ઘણાં અન્ય સિવ્સ કર્યા - ઇમામની જાહેરાત, સંદેશાવાહકો, નિરીક્ષિત ઉજવણીઓ વગેરે. પરંતુ તેમનું હૃદય જિનિન, સ્તોત્રો, જે 100 વર્ષની ઉંમરે તે હજુ પણ કરે છે તે ગાય છે - તે ઘણી વખત ધીમે ધીમે તેના માર્ગને બનાવે છે. તેમના વોકર (અને તે પહેલાંના શેરડી) સાથે જેકે પોડિયમ અને સમગ્ર જીનન ગાવા માટે ઊભા છે. તેમની નબળી દૃષ્ટિને જોતાં, તે દ્વેષ દ્વારા આ પાઠ કરે છે!

રાહેમતુલ્લાના તાંઝાનિયાનું જીવન 1971 માં કુખ્યાત જપ્તીથી ભાંગી ગયું હતું. (જુઓ એરે પર દરો એ સલામ) એપાર્ટમેન્ટનું બિલ્ડિંગ, જે સતત ભાડા આપી હતી, તેને વળતર વગર જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું. દુકાનમાં વેપારમાં ઘટાડો થયો કારણ કે ગુણવત્તાવાળા ગ્રાહકોની પુરવઠા અને અભાવની તંગી હતી. આખરે, 1 9 7 9માં, 37 વર્ષ પછી, તેણે સ્ટોર વેચી દીધો. ત્યારબાદ તેમના ઘણા બાળકો વિદેશમાં ગયા હતા અને સફળ શૈક્ષણિક અને વ્યાવસાયિકો હતા અને તેમણે કેનેડામાં ખોજોના નવા ઘરનો પ્રવાસ કર્યો.

પરંતુ ઘામથી ઉપગા જમાતખાના સાયકલિંગના આ વર્ષોએ રાહમતુલાને મજબૂત બનાવી દીધી છે અને તેમણે નિવૃત્તિનો ઇનકાર કર્યો હતો, કારણ કે તેમના બાળકો તેમને કરવા માટે વિનંતી કરતા હતા. તેમણે તરત જ યુનિવર્સિટી ખાતે પાર્કિંગ લોટ એટેન્ડન્ટ તરીકેની સ્થિતિ મેળવી (તે અસ્ખલિત ઇંગલિશ સ્પીકર છે) અને જ્યાં સુધી તે કાયદા દ્વારા નિવૃત્ત થવાની ફરજ પડી ત્યાં સુધી કામ કર્યું. (બાદમાં, યુનિવર્સિટી ઓફ આલ્બર્ટામાં પ્રોફેસરએ પડકાર આપ્યો હતો કે કાયદો અને રાહિટુલ્લાને પરત કરવાની તક હતી પરંતુ તેના બદલે તેના બાળકોની અરજીનો અનુસરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો) કુલ એક નાના ટાઉનહાઉસને જામખાખાનાથી એક મોલથી ટૂંકા અંતર ખરીદ્યો હતો અને તે 88 વર્ષની વય સુધી ચાલવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું!

200 9 માં તેઓ મૃત્યુ પામી ત્યાં સુધી તેમની પત્નીની વ્યક્તિગત કાળજી પણ તેમણે લીધી હતી.

ગયા વર્ષે, તેમણે પોતાના 100 મા જન્મદિવસે કુટુંબ અને મિત્રો સાથે ઉજવણી કરી હતી અને તેમની આંખોમાં ઝબૂકવું સાથે, તે કહે છે કે તેમને ભેટોમાં ઘણા પૈસા મળી આવ્યા છે ($ 3,000) કે તે દર વર્ષે ઉજવણી કરવા માંગે છે!

મને કેટલાક ગુણવત્તાવાળા પૌલોને ખવડાવીને અને અડધો ડઝન નાન ખટાઈ બિસ્કોટ્ટી પેકિંગ કર્યા પછી, તેમણે પોતે શેક્યું, તેમણે મને થોડા વર્ષો માં પોતાના ઘરે પાછા આવવાનું આમંત્રણ આપ્યું!