Allidina Visram

Children

Abdulrasul Allidina Visram 1923

Jaffer Alidina Visram 1918

આ વાર્તાના ગુજરાતી અનુવાદ વાંચવા માટે નીચે સ્ક્રોલ કરો

Allidina Visram - The Trail Blazer" by M G Visram, first published, 1990, Kenya.

Book Review by Zahir K. Dhalla, Toronto, 2017

A hundred years ago, at 6:30 pm on 30th June, 1916, Allidina Visram of Kera, Kutch in India, embarked onto yet another journey, his final journey.

"Almost all shopkeepers in entire eastern Africa shut down their businesses the day Allidina Visram was buried [1916, in the middle of World War I]. The Kabaka of Uganda and the Governor of Uganda stood in silence as the body was lowered into the grave...His exceptionally large tomb lies at a cemetery on Kololo Hill in Kampala overlooking the roller coaster landscape of numerous other surrounding hills."

"Everybody eventually gets forgotten," something Allidina himself had prophesied during his last meeting with His Highness Daudi Chwa, the Kabaka of Buganda, at 'Lubiri' in Mengo, Kampala, Uganda.

Indeed, Allidina Visram would have been forgotten except for two things: (1) a high school in Mombasa named after him and built by his only son, Abdulrasul and which continues to function to this day, AND (2) this lively book by M "Mamdu" G Visram (no relation) of Mombasa, first published in 1990, who recently passed away at the beginning of the year.

"He was unwanted. He was lonely. He was poor. He was as uncertain as a fourteen-year old child can be. But he was born a dauntless spirit."

This is how author M. G. begins his narrative. He goes on tell us that it was another pioneer, Sewa Hajee (Paroo), who gave a teenaged Allidina in the late 1870s his start, in Bagamoyo on the mainland opposite Zanzibar; decades later, Sewa Hajee's grandson Rajabali Paroo would run Allidina's headquarters in Mombasa, Kenya.

We get to read of Allidina going on to becoming a tough, formidable trader in the interior of East Africa with eventually 50 trading posts, 35 alone just in small Uganda, becoming the first banker/creditor in the interior, a supplier, a transporter using wapagazi (porters in a caravan), pack animals and even lake dhows that he built, a cotton-ginner and - employer to thousands! [As M. G. tells us, pagazi means 'treaders' in an Indian language, presumably from pag, leg.]

His doggedness was legendary: when the route from his HQ in Mombasa to Uganda failed (looking for cotton), he took the Bagamoyo-Mwanza route in Tanganyika, then over the lake to Uganda in dhows he had had built in Mwanza.

A tough man but certainly not ruthless: "Pay the producers a fair price," Allidina commanded his managers. "Don't underpay an illiterate peasant. Allidina will not stand accused."

Allidina Visram "was always ready to help the encouragement of local industries by buying native crops, which no one else would touch at prices which meant a loss for him." Source: Mangat J. S.: East African Journal, Feb. 1968, Vol. V.

Manubhai Madhvani, the future commercial king of Uganda, considered Allidina Visram his inspiration.

Allidina Visram Timeline

1863 Allidina Visram (AV) born in Kera, Kutch;

1877 AV comes to Zanzibar, works for Sewa Hajee [Paroo] in Bagamoyo;

1882 AV and Nasser Virjee journey into the interior;

1882-83 AV opens his first branch in Kazeh (now Tabora), then Dodoma, Morogoro;

1896 Sewa Hajee [Paroo] dies; AV buys his business a year later;

1896 Uganda Railway begins construction;

1896 AV attempts to reach Uganda, fails, then restarts going the Tanganyika route to Mwanza;

1901 Uganda Railway to Port Florence (Kisumu) complete;

1903 AV's caravan goes to the Congo via Sudan;

1904 Cotton exports: £300;

1905 AV comes to Thompson Falls to install sawmill;

1907 Churchill meets AV;

1907 German railway from Dar built up to Morogoro;

1908 Cotton exports: £51,000;

1912 AV closes his business in Hoima;

1912 Uganda rail line to Port Kakindu / Namasagali on Lake Kyoga completed;

1913-14 AV liquidates his interests in German East Africa [just before World War I];

1914 World War I, British invade German East Africa;

1916 AV passes away in Kampala, Uganda.

Zahir K. Dhalla is a Toronto author and freelance writer. His book: "Poetry: The Magic of Few Words. Definition & Some Genres." With background appendix on East Africa." is available through Amazon

Photo Gallery of Alidina Visram, Uncrowned King of Uganda

Bust of Allidina Visram in Mombasa, Kenya.
Allidina Visram (with the white flowing beard) in front of his Mombasa Office.

PIONEERING ISMAILI SETTLEMENT IN EAST AFRICA

By: Kassamali R. Paroo (Published Essay in Ismailimail(https://ismailimail.files.wordpress.com/2013/12/untitled-attachment-00031.pdf) pg 3)

In 1863, at the age of 12 years, Allidina Visram came to Zanzibar on a dhow and proceeded to Bagamoyo to work as an assistant to Sewa Haji Paroo. Soon however, as was the pattern for Khojas at that time, he branched out on his own and started organizing his own caravans into the interior of Tanganyika. He opened branches of his firm at Dar es Salaam, Saadani, Tabora, Ujiji, and Alima and Tindo in the Belgium Congo. In the early years he purchased cloves, wax, and honey in exchange for cloth, salt, grains, etc. Later, he began to specialize in ivory, which was increasingly a by-product of hunting safaris by early Europeans and Americans. Allidina was given the contract to provide packed foods to the hunters. After the death of Sewa Haji Paroo, he took over his caravan trade and took his wagons as far as Uganda, parts of Congo Free State and Southern Sudan.

He was called the “King of Ivory”.

With the ongoing construction of the Uganda Railway, he opened stores along the railway line and became the supplier of food to the Indian workers. He got the contract of paying the railway workers their salaries as well as providing funds to the railway authority. He was practically a bank: cheques given to him at the Coast could be cashed in the interior for a commission of 3-5 percent. By 1904, he began to branch into agriculture and within a few years owned seven large plantations, for sugar cane and rubber, with experimental plots of grams, fruits, flowers, tea, and cotton, employing over 3,000 workers on his projects. He opened his first ginnery at Entebbe in 1910 for exporting ginned cotton to India, via dhows and steamer to Kisumu and then by rail to Mombasa. To facilitate the transport, he himself owned the sailing crafts on Lake Victoria. At Kisumu he had his transportation hub for the connection to the Coast. His telegraphic address said it all: PAGAZI, meaning transporters. Allidina Visram was reputed for his kindness and generosity. In 1905 he started to encourage further immigration of the community from Kathiawar, first as his employees and then as his agents. They spread out to Homa Bay, Mumias, Sio Port, and then into Uganda. It is said that 90 percent of the Khoja Ismailis who attained prosperity in Kenya and Uganda owe their settlement to him.

The first World War led to great business difficulties in East Africa. W. H. King, who fought here with the Indian Expeditionary Force from 1915 to 1918. used to say that the whole natural line of business communication between Tanga and Mombasa, Arusha and Nairobi, Kisumu and its southwestern hinterland was broken up. He described the sufferings of the Indian duka keepers who were merrily raided by both sides as the battle ebbed and flowed. The Belgians coming in from the Congo into Rwanda and Burundi and then crossing the lake to push towards Tabora treated the Indian traders in the same way as they advanced and the Germans retreated. Allidina Visram was hard hit by the war and made the long and terrible journeys up to the Congo, trying to build up his business again. He largely failed in this and died in Mombasa in 1916.

Allidina Visram was ecumenical however: he contributed substantial funds to the construction of Namirembe Cathedral and to the Red Cross and the Church Mission Hospital in Kampala. And he sponsored and employed as many non-Ismailis as came his way. He lived to see 65 years of hard life bring prosperity to Africa, and made regular annual visits to every branch of his vast business empire. On one such trip to Belgian Congo, he contracted a fever when he returned to his base at Mombasa and died soon after on June 30, 1916. His son, Abdulrasul built a High School in Mombasa to commemorate the name of his father.

A memorial bronze was presented by Rajabali Hasham Paroo, his life-long associate and his General Manager and was unveiled in Mombasa in 1937 by the colonial Governor of Kenya.

Borrowed freely from www.friendsofmombasa.com

Allidina Visram pioneered the emergence of East African countries on the world stage. The British Commissioner of Uganda, Fredrick Jackson, noting the difficulties in getting farmers to grow new crops and hence get the economy going, wrote, “I am doing all I can to induce the people to cultivate sugar cane and simsim (sesame). An Indian trader named Allidina Visram is already prepared to buy as much as the natives like to cultivate and that should assist in the circulation of the rupee if the people can only be induced to cultivate.” Later as governor he described Allidina as “a charming old gentleman, respected by everyone in the country, high and low, white or black.”

Dr. Cyril Ehrlich wrote in The Uganda Economy, 1903-1945 (p 18), “Perhaps the most important individual in the early history in East Africa, Seth Allidina Visram was responsible for laying the firm foundation not only of trade in Uganda but of such industries as cotton, sugar, rubber, tea and various other agricultural products as well as of shipping across Lake Victoria.”

And according to Oriental Nairobi, “An interesting point is that the Khoja community was in East Africa even before the foundation of Nairobi, the merchant Prince, Allidina Visram, also known as the Uncrowned King of Uganda, extended his activities on the mainland from Mombasa to the lower reaches of the Nile.”

In 1972 after Jean-Badel Bokassa declared himself Emperor of the Central African Republic, the first country he visited was Uganda. In a moment of imperial euphoria, Idi Amin honoured him by changing the name of the street where Allidina had established his first shop in Kampala from Allidina Visram Street to Bokassa Street. Obote II changed it to Luwum Street in honour of Archbishop Luwum, who was shot by Idi Amin, some say personally. Of course Archbishop Luwum should be honoured. But the irony wasn’t lost on Asians that in redressing the wrong done against them – the alleged duka-owners – by inviting them back, the wrong done against them in erasing the name of their patron, the King of Duka-wallahs (of course, he was much beside) from the street where he first established his duka wasn’t also redressed at this time.

The Rise And Fall of Philanthropy in East Africa- The Asian Connection by Robert G. Gregory (pg. 104)

Mombasa Public Library - the oldest non-racial cultural institution in East Africa.
"Founded in 1903 as the Mombasa Public Library, it has been described as not only "oldest library” but also the oldest “inter-racial cultural institution" in East Africa. From the beginning it was open to peoples of all races and creeds. Endowed chiefly by two influential Asians, Jaffer Dewji and Allidina Visram, the library was administered during its first ten years by Cowasjee Manekji Dalal."

The Social Service Leagues of East Africa

'The first Social Service League, which as conceived in 1917-18 was to serve East Africa as a whole, was organized mainly by the Nairobi advocate V. V. Phadke with financial support largely from Allidina Visram, Suleman Verjee & Sons, Ali & Son, and Walji Hirji & Sons, all of whom were designated as the “patrons.' The Rise And Fall of Philanthropy in East Africa- The Asian Connection by Robert G. Gregory (pg. 104)

Alidina Visram in German Records

The German Colonial Handbook Supplement 1904 mentions the firm of "Alidina Wissram" as being ivory merchants in Bagamoyo in 1903. He is also listed in the German Colonial Handbook of 1908 as continuing as an ivory merchant in Bagamoyo & Bukoba in 1908. He is also mentioned in the German Colonial Handbook as an import export firm n Shirati, Nyanza in 1908

German Colonial Handbook Supplement 1904
Indian Traders Bagamoyo 1904
German Colonial Handbook 1908
Indian Traders Bagamoyo 1908
German Colonial Handbook, page 1 1908
Indian Traders Bukoba 1908
Indian Import/export firms in Shirati, Nyanza 1908

Among the prominent Indians of the (Khoja ed.) Ismaili community, I remember a number by names, and I shall enumerate some of them. Bandali Remtullah as Mukhi was their representative. Others were Alidina Visram, Ibrahim Lila, Kanji Hansraj, the heir of Jan Hansraj, Dhalla Bhimji, Daramsi Haschem, and Jaffer Dossa Thawer, Jaffer Remtullah, Pardan Mohamed, Abdullah Allarakia, Merali Remtullah, Jaffer Somji, Ali Siwji, Ismail Jiwani, Ali Somji, Ibrahim Hasim, Saleh Siwji, and many others.

In 1899, there were 401 brick houses in the town of Bagamoyo, belonging almost entirely to members of the (Khoja ed.) Ismaili community. In addition, there were 2431 native houses with makuti roofs, built along streets which were already comparatively straight in those times. Besides, there were two large and magnificent houses which had been given as a present to the German administrative authorities by the Indian Sewa Hadji.

By Otto Mahnke, German Colonial Official- reprinted from Simerge.

Allidina Visram - King, Noel - Towards A History Of The Ismailis In East Africa - edited by Ismail Raji al Faruq

http://www.ismaili.net/Source/earlycol.html

"Here it must suffice just to tell the tale of Allidina Visram.

He was a Kaira Kutchi who came to Zanzibar in 1863 and expanded the small trading business he had started to Bagamoyo. Thence he traded up to Ujiji. During his visit of 1899, Imam Sir Sultan Muhammad Shah advised Sheth Allidina to pay great attention to Mombasa. He had been trading in cloves, wax and ivory in exchange for cloth and had undertaken contracts to equip and supply hunting and missionary safaris to the interior.

When the railway was started Sheth Allidina Visram supplied food and other necessities to the builders. He opened shops to serve them. He even acted in places as a paymaster general. When the railway was completed he extended his operations into Uganda to such places as Entebbe, Jinja, Masaka. and Kampala. He look up cotton buying, ginning and export He had more than a hundred shops; many Khojas came to work in them and in his other businesses.

When they had saved something, they began enterprises of their own. The Agha Khan honored him with the title of Vazier. Vazier Visram extended his business more and more and not all his creditors paid him back. The first World War led to great business difficulties in East Africa.

The writer's father, W. H. King, who fought here with the Indian Expeditionary Force from 1915 to 1918. used to say that the whole natural line of business communication between Tanga and Mombasa, Arusha and Nairobi, Kisumu and its southwestern hinterland was broken up. He described the sufferings of the lndian duka keepers, who were merrily raided by both sides as the battle ebbed and flowed.

The Belgians coming in from the Congo into Rwanda and Burundi and then crossing the lake to push towards Tabora treated the Indian traders in the same way as they advanced and the Germans retreated.

Vazier Visram was hard hit by the war and made the long and terrible journeys up to the Congo trying to build up his business again. He largely failed in this and died in 1916."

ઝહીર કે ધલ્લા, ટોરોન્ટો, 2017 દ્વારા પુસ્તકની સમીક્ષા

"ઓલિડીના વિસાર - ટ્રેઇલ બ્લેઝર" એમ જી. વિઝ્રમ દ્વારા, પ્રથમ પ્રકાશિત, 1990, કેન્યા

એક સો વર્ષ પહેલાં, "30 મી જૂન, 1916 ના રોજ સાંજે 6:30 વાગ્યે, ભારતના કચ્છના કેરાના ઓલિડીના વિસાર, એક અન્ય પ્રવાસ પર ગયા", તેમની અંતિમ યાત્રા

"સમગ્ર પૂર્વીય આફ્રિકાના લગભગ તમામ દુકાનદારોએ તેમના વ્યવસાયોને બંધ કરી દીધા હતા, જ્યારે દિવસો ઓલિડીના વિસારને વિશ્વ યુદ્ધ I ની મધ્યમાં [1916] દફનાવવામાં આવ્યા હતા. યુગાન્ડાના કાકાક અને યુગાન્ડાના ગવર્નર મૌન ઊભા હતા કારણ કે શરીર કબરમાં નીચું હતું ... તેની અપવાદરૂપે મોટી કબર કંપાલામાં કોલોલા હિલ પરના એક કબ્રસ્તાનમાં આવેલું છે જે અસંખ્ય અન્ય આસપાસના ટેકરીઓના રોલર કોસ્ટર લેન્ડસ્કેપને જુએ છે. "

"એવરીબને આખરે ભૂલી જવામાં આવે છે," ઓલિડીનાએ તેમની છેલ્લી બેઠકમાં તેમની હાઇનેસ દાઉદી ચવા, બગંદાના કાકાક, મેનગો, કમ્પલા, યુગાંડામાં 'લુબીરી'માં ભવિષ્યવાણી કરી હતી.

હકીકતમાં, ઓલિડીના વિસાર બે વસ્તુઓ સિવાય ભૂલી ગયા હોત: (1) મોમ્બાસામાં એક હાઇ સ્કૂલ તેમની પાછળ નામ આપવામાં આવ્યું છે અને તેમના એક માત્ર પુત્ર, અબ્દુલરસુલ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે અને જે આ દિવસ સુધી કાર્યરત છે, અને (2) આ જીવંત પુસ્તક એમ "મામડુ" મોમ્બાસાની જી. વીસરામ (કોઈ સંબંધ), 1990 માં પ્રકાશિત થયું હતું, જે તાજેતરમાં વર્ષના પ્રારંભમાં અવસાન પામ્યું હતું.

"તે અનિચ્છનીય હતો, તે એકલો હતો, તે ગરીબ હતો, તે ચૌદ વર્ષના બાળક તરીકે અનિશ્ચિત હતો." પરંતુ તે એક નિર્દય આત્માનો જન્મ થયો. " આ રીતે લેખક એમ. જી. તેમના વર્ણનો શરૂ કરે છે. તેઓ કહે છે કે તે અન્ય પાયોનિયર, સેવા હજી (પારૂ) છે, જેણે 1870 ના દાયકાના અંતમાં કિશોરવયના ઓલિડીનાને ઝાઝીબારની વિરુદ્ધ મેંગલેન્ડમાં બાગામોયોમાં શરૂઆત કરી હતી; દાયકાઓ પછી, સેવા હાજીના પૌત્ર રાજાબલી પારૂ મૉંબાસા, કેન્યામાં ઓલિડીનાનું મુખ્યમથક ચલાવશે!

અમે ઓલિડીનાને પૂર્વ આફ્રિકાના અંતર્ગત એક ખડતલ, ભીષણ વેપારી બનવા માટે વાંચીએ છીએ, આખરે 50 ટ્રેડિંગ પોસ્ટ્સ સાથે, ફક્ત 35 નાના યુગાન્ડામાં, આંતરિક રીતે પ્રથમ બેન્કર / લેણદાર, એક સપ્લાયર, એક ટ્રાન્સપોર્ટર વાપેગાઝી (કાફલોના દ્વારપાળીઓ), પેક પેક્ટ્સ અને તે પણ તળાવના ઢોંગો કે જે તેમણે બાંધ્યું, એક કપાસ-ગિનર અને - રોજગારદાતા હજારો! [એમ.જી. આપણને કહે છે, પૅજઝીનો અર્થ ભારતીય ભાષામાં 'ટ્રેડર્સ' થાય છે, સંભવતઃ પેગ, પગથી.]

તેમની શંકરતા સુપ્રસિદ્ધ હતી: જ્યારે મોમ્બાસાથી યુગાન્ડામાં તેમના મુખ્ય મથકથી રસ્તો નિષ્ફળ થયો (કપાસની શોધ), તેમણે તાંગાનિકામાં બાગામોયો-મ્વન્ઝા રૂટ લીધો, પછી તળાવની બાજુમાં તે મવન્ઝામાં આવેલ ઢોળાંમાં યુગાન્ડા.

એક ખડતલ માણસ, પરંતુ નિશ્ચિતપણે ક્રૂર નથી: "ઉત્પાદકોને વાજબી કિંમત ચૂકવો," ઓલિડેનાએ તેમના મેનેજર્સને આદેશ આપ્યો. "એક અભણ ખેડૂતને ઓછો પગાર ન આપો." એલિડીના આરોપી ઊભા નહીં થાય. "

ઓલિડીના વિસાર "હંમેશા સ્થાનિક ઉદ્યોગોના પ્રોત્સાહનોને મૂળ પાકો ખરીદવા માટે તૈયાર હતા, જે કોઈ પણ ભાવને સ્પર્શશે નહીં જેનો અર્થ તેના માટે ખોટો હતો." સોર્સ: મંગત જે. એસ.: પૂર્વ આફ્રિકન જર્નલ, ફેબ્રુઆરી 1968, વોલ્યુમ. વી.

યુગાન્ડાના ભાવિ વ્યાપારી રાજા માધવની, તેમની પ્રેરણાથી ઓલિડીના વિસારને ગણવામાં આવે છે.

સમયરેખા

1863 કેરી, કચમાં જન્મેલા ઓલીડીના વિષ્મા (એ.વી.);

1877 એ.જી. ઝાઝીબારમાં આવે છે, બાગામોયોમાં સેવા હાજી [પરૂ] માટે કામ કરે છે;

1882 એ.વી. અને નાસીર વીરજી આંતરિકમાં પ્રવાસ;

1882-83 એ.વી. તેની પ્રથમ શાખા કઝ (હવે તબોરા) માં ખોલી, પછી ડોડોમા, મોરોગોરો;

1896 સેવા હજી [પારૂ] મૃત્યુ પામે; AV એક વર્ષ પછી તેના વ્યવસાયને ખરીદે છે;

1896 યુગાન્ડા રેલવે બાંધકામ શરૂ થાય છે;

1896 એ યુગાન્ડા પહોંચવાનો પ્રયાસ કરે છે, નિષ્ફળ જાય છે, અને પછી માન્નાજને તાંગાનિકાકા માર્ગ પર જવાનું પુનઃપ્રારંભ કરે છે;

1901 યુગાન્ડા રેલ્વેને પોર્ટ ફ્લોરેન્સ (કિસુમુ) પૂર્ણ;

1903 એ.વી.ના કાફલો સુદાન દ્વારા કોંગો તરફ જાય છે;

1904 કપાસની નિકાસઃ £ 300;

1905 એ.વી. થેમ્સસન ફૉલ્સમાં લાકડાની લાકડાની સ્થાપના કરવા આવે છે;

1907 ચર્ચિલ એ.વી. મળ્યા;

1907 મોરગોરો સુધી બાંધેલા દારાથી જર્મન રેલ્વે;

1908 ની કપાસની નિકાસ: 51,000 પાઉન્ડ;

1912 એ.ઓ.એ હોઇમામાં તેમનો વ્યવસાય બંધ કર્યો;

1 9 12 યુગાન્ડા રેલ રેલ પોર્ટ કકિન્દુ / નમસાગલી લેઇક ક્યોગા પર પૂર્ણ;

1913-14 એવી જર્મન પૂર્વ આફ્રિકામાં તેના હિતોને ફટકારે છે [પહેલા વિશ્વયુદ્ધ પહેલાં];

1914 વિશ્વ યુદ્ધ I, બ્રિટિશે જર્મન પૂર્વ આફ્રિકા પર આક્રમણ કર્યું;

કમ્પાલા, યુગાન્ડામાં 1916 એવી પસાર થઈ

પાયોનિયરિંગ ઇસ્લામ! પૂર્વ આફ્રિકામાં સેટલમેન્ટ

દ્વારા: - કસામાલી આર. પારુ

(ઇસ્માઇલાઈમલમાં પ્રકાશિત નિબંધ (https://ismailimail.files.wordpress.com/2013/12/untitled-attachment-00031.pdf) પૃષ્ઠ 3)

1863 માં, 12 વર્ષની ઉંમરે, ઓલિડીના વિસાર ઝાઝીબારને એક દરવાજા પર આવ્યા અને બાંગાઓયોમાં સેવા હાજી પારુના સહાયક તરીકે કામ કરવા માટે ગયા. ટૂંક સમયમાં, જો કે, જ્યારે તે સમયે ખ્યનાઓ માટેનો દાખલો હતો, તેમણે પોતાની રીતે બહાર નીકળ્યું અને તાંગાનિકાકાના આંતરિક ભાગમાં પોતાના કાફલાઓનું આયોજન કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે બેલ્જિયમ કૉંગોમાં દેર-એસ-સલામ, સાદની, ટેબોરા, ઉઝીજી, અને અલીમા અને ટીંદોમાં તેમની પેઢીની શાખાઓ ખોલી. શરૂઆતનાં વર્ષોમાં તેમણે ક્લોથ, મીઠું, અનાજ, વગેરેના બદલામાં લવિંગ, મીણ અને મધની ખરીદી કરી હતી. બાદમાં, તેમણે હાથીદાંતમાં વિશેષતા આપવાની શરૂઆત કરી હતી, જે પ્રારંભિક યુરોપીયનો અને અમેરિકીઓ દ્વારા શિકારની સફરિસ દ્વારા બાય-પ્રોડક્ટની વધતી જતી હતી. બધાિડેનાને શિકારીઓને ભરેલા ખોરાક પૂરા પાડવાનો કરાર આપવામાં આવ્યો હતો. સેવા હાજી પારૂના મૃત્યુ પછી, તેમણે તેમના કાફલોનું વેપાર સંભાળ્યું અને યુગાન્ડા, કોંગો ફ્રી સ્ટેટ અને દક્ષિણ સુદાનના ભાગો સુધી પોતાની વેગન લીધી.

યુગાન્ડા રેલવેના ચાલુ બાંધકામ સાથે, તેમણે રેલવે લાઇન સાથેના સ્ટોર્સ ખોલ્યા અને ભારતીય કામદારોને ખાદ્ય આપનાર બન્યા. તેમણે રેલવે કર્મચારીઓને તેમના પગાર ભરવા તેમજ રેલવે અધિકારીને ભંડોળ પૂરું પાડવાનો કરાર મેળવ્યો. તે વાસ્તવમાં એક બેંક હતોઃ કોસ્ટમાં તેમને આપવામાં આવેલી તપાસો આંતરિકમાં 3-5 ટકાના કમિશન માટે ભરી શકાય છે. 1904 સુધીમાં, તેમણે કૃષિમાં શાખવાની શરૂઆત કરી અને થોડા વર્ષોની અંદર, તેના પ્રોજેક્ટ્સમાં 3,000 થી વધુ કામદારોને રોજગારી આપતા ગ્રામ, ફળો, ફૂલો, ચા અને કપાસના પ્રાયોગિક પ્લોટ સાથે, શેરડી અને રબર માટે સાત મોટા વાવેતર હસ્તગત કર્યા. તેમણે 1 9 10 માં એન્િતબે ખાતે પોતાની પહેલી શિખામણ ખોલી, જેમાં ભારતને ઢોળેલા કપાસની નિકાસ કરવા, ઢોળીઓ અને સ્ટીમરથી કિસુમુ અને પછી રેલવેથી મોમ્બાસા સુધી. વાહનવ્યવહારની સગવડ માટે, તેમણે પોતે લેક વિક્ટોરિયા પર નૌકાદળના હસ્તકલાની માલિકી ધરાવી હતી કિસુમુ ખાતે તેમને કોસ્ટ સાથે જોડાણ માટેનું પરિવહન કેન્દ્ર હતું તેમના ટેલિગ્રાફિક સરનામાંએ જણાવ્યું હતું કે તે તમામ: પૅજિઝી, એટલે કે પરિવહનકર્તા. Allidina Visram તેમના દયા અને ઉદારતા માટે જાણીતા હતા. 1 9 05 માં તેમણે કાઠિયાવાડમાંથી સમુદાયના વધુ સ્થળાંતરને પ્રોત્સાહન આપવાનું શરૂ કર્યું, પ્રથમ તેના કર્મચારીઓ અને પછી તેના એજન્ટ તરીકે. તેઓ હોમા બાય, મુઆમેસ, સેયો પોર્ટ અને પછી યુગાન્ડામાં ફેલાય છે. એવું કહેવાય છે કે કેન્યા અને યુગાંડામાં સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી રહેલા ખોજા ઇસ્માલીસના 90 ટકા લોકોએ તેમને પોતાનું સમાધાન આપ્યું છે.

પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધથી પૂર્વ આફ્રિકામાં મોટાભાગના બિઝનેસ મુશ્કેલી ઊભી થઈ. ડબ્લ્યુ. એચ. કિંગ, જે 1915 થી 1 9 18 સુધીમાં ભારતીય એક્સપિડિશનરી ફોર્સ સાથે લડ્યા હતા. તે કહેતા હતા કે તાંગા અને મોમ્બાસા, અરુશા અને નૈરોબી, કિસુમુ અને તેના દક્ષિણપશ્ચિમ અંતરિયાળ પ્રદેશ વચ્ચે વ્યાપાર સંચારની સંપૂર્ણ કુદરતી સંખ્યાનો ભંગ થયો. તેમણે લંડન ડુકુ કીપરોના પીડાને વર્ણવ્યું હતું, જે બંને બાજુએ છૂટીછવાઇ છાયામાં હતા કારણ કે યુદ્ધની શરૂઆત અને પ્રવાહ. બેલ્જીયનો કોંગોથી રવાન્ડા અને બુરુન્ડીમાં આવતા અને પછી તબોરા તરફ આગળ વધવા માટે તળાવ પાર કરીને ભારતીય વેપારીઓને તે જ રીતે આગળ વધ્યા અને જર્મનીનો પીછેહટ કર્યો. ઓલિડીના વિસારને યુદ્ધ દ્વારા સખત હિટ હતી અને કોંગો સુધી લાંબી અને ભયંકર સફર કરી હતી, અને ફરીથી તેમના વ્યવસાયને બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. તેઓ મોટા ભાગે આમાં નિષ્ફળ ગયા હતા અને 1916 માં મોમ્બાસામાં મૃત્યુ પામ્યા હતા.

ઓલિડીના વિસાર સમગ્ર વિશ્વવ્યાપી હતા: તેમણે નમેરીમ્બે કેથેડ્રલના બાંધકામ અને કમ્પાલામાં રેડ ક્રોસ અને ચર્ચ મિશન હોસ્પિટલમાં નોંધપાત્ર ભંડોળનું યોગદાન આપ્યું. અને તેમણે પ્રાયોજિત અને નિયુક્ત ઘણા નોન ઈસ્માઇલીઝ તરીકે પોતાની રીતે આવ્યાં છે. તેઓ 65 વર્ષનાં સખત જીવનને આફ્રિકામાં સમૃદ્ધિ લાવે છે તે જોવા માટે જીવતા હતા અને તેમના વિશાળ બિઝનેસ સામ્રાજ્યની દરેક શાખાના નિયમિત વાર્ષિક મુલાકાત લીધી. બેલ્જિયન કોંગોના આવા પ્રવાસ પર, તેમણે મોમ્બાસા ખાતે તેમના પાયા પર પાછો ફર્યો ત્યારે તાવ ઉતર્યો અને 30 જૂન, 1916 ના રોજ તરત જ મૃત્યુ પામ્યા. તેમના પુત્ર, અબ્દુલરસુલએ તેમના પિતાના નામની યાદમાં મોમ્બાસા ખાતે હાઇ સ્કૂલ બનાવી.

એક સ્મારક બ્રોન્ઝ રાજાબીલી હાશમ પરૂ, તેમના જીવનકાળના સહયોગી અને તેમના જનરલ મેનેજર દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા અને કેન્યાના વસાહતી ગવર્નર દ્વારા 1937 માં મોમ્બાસામાં અનાવરણ કરવામાં આવ્યું હતું.

Www.friendsofmombasa.com થી મુક્ત રીતે ઉછીના લીધાં

ઓલિડીના વિસરામે, પૂર્વ મંચ પરના પૂર્વ મંચના ઉદભવની પહેલ કરી. યુગાંડાના બ્રિટીશ કમિશનર, ફ્રેડ્રિક જેક્સન, ખેડૂતોને નવા પાક ઉગાડવા માટે મુશ્કેલીઓનો સંકેત આપે છે અને તેથી અર્થતંત્ર ચાલુ થઈ રહ્યું છે, તેમણે લખ્યું, "હું લોકો માટે શેરડીને ઉગાડવા અને સિસિમ (તલ) વિકસાવવા માટે પ્રેરિત કરી શકું છું. ઓલિડીના વિસરામ નામના એક ભારતીય વેપારી પહેલેથી ખેડવાની જેમ મૂળ ખરીદવા માટે તૈયાર છે અને જો લોકો માત્ર ખેતી કરવા માટે પ્રેરિત થઈ શકે તો તે રૂપિયાના પરિભ્રમણમાં મદદરૂપ થવું જોઈએ. "બાદમાં ગવર્નર તરીકે તેમણે ઓલિડેનાને" એક મોહક જૂના સજ્જન, દેશમાં દરેક દ્વારા આદર, ઉચ્ચ અને નીચુ, સફેદ કે કાળો. "

ડૉ. સિરિલ એહર્લીચે ધી યુગાન્ડા ઇકોનોમી, 1903-1945 (પી 18) માં લખ્યું હતું, "કદાચ પૂર્વ આફ્રિકામાં પ્રારંભિક ઇતિહાસમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ વ્યક્તિ, સેથ ઓલીડીના વિસ્રમ યુગાન્ડામાં વેપારના જ નહીં, પરંતુ તેમાંથી માત્ર ફાઉન્ડેશનની સ્થાપના માટે જવાબદાર છે. કપાસ, ખાંડ, રબર, ચા અને વિવિધ અન્ય કૃષિ પેદાશો તેમજ લેક વિક્ટોરિયામાં શિપિંગ જેવા ઉદ્યોગો. "

અને ઓરિએન્ટલ નૈરોબી મુજબ, "એક રસપ્રદ મુદ્દો એ છે કે ખોજો સમુદાય નૈરોબીની સ્થાપના પહેલાંના પૂર્વ આફ્રિકામાં હતા, વેપારી પ્રિન્સ ઓલિડીના વિસાર, જેને યુગાન્ડાના અવિશ્વાસુ રાજા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, મુંબાસાથી મેઇનલેન્ડ નાઇલ નીચલા પહોંચ. "

1972 માં જીન-બૅડલ બોકાસેએ સેન્ટ્રલ આફ્રિકન પ્રજાસત્તાકના સમ્રાટ તરીકે જાહેર કર્યા બાદ, યુગાન્ડાને મળનાર પ્રથમ દેશ શાહી યુફોરિયાના એક ક્ષણમાં, ઇદી અમીનએ તેને શેરીનું નામ બદલીને સન્માનિત કર્યું, જ્યાં ઓલિડીનાએ કમ્પાલામાં ઓલિડીના વિસમ સ્ટ્રીટથી બોકાસ્સા સ્ટ્રીટની પ્રથમ દુકાનની સ્થાપના કરી હતી. ઓરોટ II એ આર્કબિશપ લુઉમના સન્માનમાં લુવમ સ્ટ્રીટમાં બદલ્યો હતો, જે ઈદી અમીન દ્વારા ગોળી ચલાવવામાં આવ્યો હતો, કેટલાક અંગત રીતે કહે છે કોર્સ આર્કબિશપ Luwum સન્માનિત હોવું જોઈએ. પરંતુ એશિયાઇ લોકો પરની વક્રોક્તિ ખોટી ન હતી કે તેમના વિરુદ્ધ કરવામાં આવેલા ખોટા વ્યવહારમાં - કથિત ડુકા-માલિકો - તેમને પાછા આમંત્રિત કરીને, તેમના આશ્રયદાતાના નામને ભૂંસી નાખવામાં, દુકા-દીલાહ્સના રાજાના અલબત્ત, તેઓ બાજુના ઘણાં બધાં હતાં), જ્યાં તેમણે સૌપ્રથમ સ્થાનાંતરિત કરી તેમના દુકાને આ સમયે નિરાકરણ ન કર્યું.

મોમ્બાસા પબ્લિક લાયબ્રેરી - પૂર્વ આફ્રિકાની સૌથી જૂની બિન-વંશીય સાંસ્કૃતિક સંસ્થા

"1903 માં મોમ્બાસા પબ્લિક લાઇબ્રેરી તરીકે સ્થાપના, તે માત્ર" સૌથી જૂની પુસ્તકાલય "તરીકે પણ પૂર્વ આફ્રિકામાં સૌથી જૂની" આંતર જાતિવાદી સાંસ્કૃતિક સંસ્થા "તરીકે વર્ણવવામાં આવી છે. શરૂઆતથી તે તમામ જાતિઓ અને creeds ના લોકો માટે ખુલ્લું હતું. મુખ્યત્વે બે પ્રભાવશાળી એશિયનો, જાફેર દેવજી અને ઓલીડીના વિસાર દ્વારા પ્રાધાન્ય, લાઇબ્રેરી કાઉાસજી માણેકજી દલાલ દ્વારા તેના પ્રથમ દસ વર્ષમાં સંચાલિત કરવામાં આવી હતી. "

રાઇઝ એન્ડ ફોલ ઓફ ફિલાન્થ્રોપી ઇન ઇસ્ટ આફ્રિકા- ધ એશિયન કનેક્શન, રોબર્ટ જી. ગ્રેગોરી (પાનું 104)

પૂર્વ આફ્રિકાના સોશિયલ સર્વિસ લીગ

પ્રથમ સમાજ સેવા લીગ, જે 1917-18 માં કલ્પના કરી હતી તે સમગ્ર પૂર્વ આફ્રિકાને સેવા આપવાનું હતું, મુખ્યત્વે નૈરોબીના વકીલ વી.વી. ફડકે દ્વારા ઓલિડીના વિસાર, સુલેમાન વરજી એન્ડ સન્સ, અલી અને પુત્ર, અને વોલજી પાસેથી નાણાંકીય સપોર્ટ સાથે મુખ્યત્વે યોજવામાં આવતી હતી. હિરજી એન્ડ સન્સ, જેમાંથી તમામને "સમર્થકો" તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.

રાઇઝ એન્ડ ફોલ ઓફ ફિલાન્થ્રોપી ઇન ઇસ્ટ આફ્રિકા- ધ એશિયન કનેક્શન, રોબર્ટ જી. ગ્રેગોરી (પાનું 104)

કિંગ, નોએલ - પૂર્વ આફ્રિકામાં ઇસ્માલીસનો ઇતિહાસ - ઇસ્માઇલ રાજી અલ ફારુક દ્વારા સંપાદિત "અહીં ફક્ત ઓલિડીના વિસરામની વાર્તા કહેવા પૂરતો હોવો જોઈએ. તેઓ એક કૈરા કચ્છી હતા જે 1863 માં ઝાંઝીબારમાં આવ્યા હતા અને બાગમોયોમાં શરૂ થયેલા નાના વેપારનું વિસ્તરણ કર્યું હતું. ત્યાંથી તે ઉઝીજી સુધી વેપાર કરતો. 1899 ની તેમની મુલાકાત દરમિયાન, ઇમામ સર સુલ્તાન મોહમ્મદ શાહે મોમ્બાસા પર મહાન ધ્યાન આપવા માટે શેઠ એલિડીનાને સલાહ આપી હતી. તેમણે કાપડના બદલામાં લવિંગ, મીણ અને હાથીદાંતમાં વેપાર કર્યો હતો અને આંતરીકને શિકાર અને મિશનરી સફારી તૈયાર કરવા અને પુરવઠો આપવા માટે કરાર કર્યા હતા. જ્યારે રેલવે શરૂ કરવામાં આવી ત્યારે શેઠ એલડીના વિસારે બિલ્ડરોને ખાદ્ય અને અન્ય આવશ્યકતાઓ પૂરી પાડી. તેમણે તેમને સેવા આપવા માટે દુકાનો ખોલી. તેમણે પગારદાર સામાન્ય તરીકે સ્થળોએ પણ કામ કર્યું હતું. જ્યારે રેલવે પૂર્ણ થઈ ત્યારે તેમણે તેની કામગીરીને યુગાન્ડામાં એન્ટેબે, જીન્જા, માસકા જેવા વિસ્તારોમાં વિસ્તારી. અને કમ્પાલા તેમણે કપાસની ખરીદી, જિનિંગ અને નિકાસની તપાસ કરી હતી. ઘણા ખોજો તેમને અને તેમના અન્ય વ્યવસાયોમાં કામ કરવા માટે આવ્યા હતા. જ્યારે તેઓએ કંઈક બચાવી લીધું, ત્યારે તેઓએ પોતાનાં સાહસો શરૂ કર્યા. આગા ખાનએ તેને વૅઝીયરનું શીર્ષક સાથે સન્માનિત કર્યા. વઝિયર વિસારમે તેમના વ્યવસાયને વધુ અને વધુ વિસ્તૃત કર્યા છે અને તેના બધા લેણદારોએ તેમને પાછા ચૂકવ્યા નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધથી પૂર્વ આફ્રિકામાં મોટાભાગના બિઝનેસ મુશ્કેલી ઊભી થઈ. લેખકના પિતા, ડબ્લ્યુ. એચ. કિંગ, જે 1915 થી 1 9 18 સુધીમાં ભારતીય અભિયાન ફોર્સ સાથે અહીં લડ્યા હતા. તે કહેતા હતા કે તાંગા અને મોમ્બાસા, અરુશા અને નૈરોબી, કિસુમુ અને તેના દક્ષિણપશ્ચિમ અંતરિયાળ પ્રદેશ વચ્ચે વ્યાપાર સંચારની સંપૂર્ણ કુદરતી સંખ્યાનો ભંગ થયો. તેમણે લંડન ડુકા કક્ષીઓના પીડાને વર્ણવ્યું, જેમણે બંને પક્ષોએ ખુશીથી હુમલો કર્યો હતો, કારણ કે યુદ્ધો શરૂ થયો અને વહેતો થયો. બેલ્જીયનો કોંગોથી રવાન્ડા અને બુરુન્ડીમાં આવતા અને પછી તબોરા તરફ આગળ વધવા માટે તળાવ પાર કરીને ભારતીય વેપારીઓને તે જ રીતે આગળ વધ્યા અને જર્મનીનો પીછેહટ કર્યો. વાઝીઅર વિસારને યુદ્ધ દ્વારા સખત હિટ હતી અને કોંગો સુધી લાંબી અને ભયંકર મુસાફરી કરી હતી જે ફરીથી તેના વ્યવસાયને ફરીથી બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. તેઓ મોટા ભાગે આમાં નિષ્ફળ ગયા અને 1 9 16 માં મૃત્યુ પામ્યા. "